အာရွလံုၿခံဳေရး ညီလာခံ ျမန္မာ ဒုကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး တက္ေရာက္ဖို႔ ပ်က္ကြက္

စင္ကာပူႏုိင္ငံမွာ ေသာၾကာေန႔ကစၿပီး က်င္းပေနတဲ့ ရွန္ဂရီလာ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံအၾကား ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡအျပင္ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ရဲ႕ အေျခအေနေတြကိုပါ ထည့္သြင္းေျပာဆိုလာၾကဖြယ္ ရွိတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လဲ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ဘက္က ကိုယ္စားလွယ္ေခါင္းေဆာင္ကေတာ့ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္လာခဲ့ျခင္း မရွိဘူးလို႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ လံုၿခံဳေရး သုေတသန ပညာရွင္ ေဒါက္တာ ေမာင္ဇာနည္က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ဦးသန္းလြင္ထြန္းက ေဒါက္တာဇာနည္ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတာပါ။

ရွန္ဂရီလာ ဒိုင္ယာေလာ့ ေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕အေၾကာင္းကို ေဒါက္တာ ဇာနည္က ပထမဆံုး ခုလို ရွင္းျပပါတယ္။

“အဓိကကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အာရွပစိဖိတ္ေဒသမွာ သူတုိ႔ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ လံုၿခံဳေရး၊ ေနာက္တခါ WMD လို႔ေခၚတဲ့ Weapons of Mass Destruction၊ ဒီ လူသားေတြကို ေထာင္ သိန္းနဲ႔သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ေသတဲ့ ႏ်ဴကလီးယားလို လက္နက္မ်ိဳး၊ ေနာက္တခါ biological weapons ေတြ၊ အဲဒီဟာမ်ိဳး လက္နက္ေတြ ထုတ္ႏိုင္တဲ့ နည္းပညာေတြ၊ အဲဒီလက္နက္ ထုတ္ႏုိင္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ ဆိုးတဲ့အစိုးရေတြ လက္ထဲ မေရာက္ဖို႔၊ ေနာက္တခါက်ေတာ့ တျခား အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ လက္ထဲ မေရာက္ဖို႔။ ဘယ္လိုေျပာရမလဲဗ်ာ၊ က်ေနာ္တို႔ 9/11 နယူးေယာက္မွာ ေလယာဥ္ပ်ံနဲ႔ attack လုပ္တဲ့ကိစၥ ေနာက္ပိုင္းမွာစၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံေတြ security ကိစၥ၊ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လံုၿခံဳေရးကိစၥကို ညိႇႏိႈင္းဖလွယ္ဖို႔ သူတုိ႔ စလုပ္ၾကတာ။”

အခု ဒီေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ အခ်ိန္ကိုက္ပဲေပါ့ေနာ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ ျမန္မာျပည္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား လက္နက္နည္းပညာ ဖလွယ္ေနတဲ့ကိစၥေတြ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ ကိစၥေတြကလဲ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနေတာ့ ဒီအစည္းအေ၀းပြဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ကေရာ၊ ျမန္မာစစ္တပ္ဘက္ကေရာ လာေရာက္ၿပီးေတာ့ တက္ေရာက္တဲ့သူေတြ ေတြ႔ခဲ့လားခင္ဗ်။ -

“ဒီႏွစ္ေတာ့ အစိုးရရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအးျမင့္ ရယ္၊ ေနာက္တခါ ဒီႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ နအဖ သံအမတ္ႀကီး ဦး၀င္းျမင့္၊ အရင္တုန္းက ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေဟာင္းေပါ့ေလ။ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ နံမည္ေတာ့ ေတြ႔တယ္။ စစ္တပ္အစိုးရနဲ႔ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ နံမည္ေတာ့ ေတြ႔တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း ဆိုေတာ့ ဦး၀င္းျမင့္ နဲ႔ က်ေနာ္နဲ႔ေတြ႔ေတာ့ ႏုတ္ဆက္လုိက္ၿပီးေတာ့ ေမးၾကည့္တာ။ အဲန္ကယ္လ္ ေနေကာင္းလား ေမးၿပီးေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအးျမင့္ နံမည္ေတြ႔တယ္၊ လာမွာလား၊ က်ေနာ္ မေတြ႔လို႔လို႔ ေမးေတာ့ သူက မလာဘူးတဲ့။ လာခါနီးေလးမွ ခရီးစဥ္ကို ဖ်က္လိုက္တယ္တဲ့။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္ ထင္တာက အယ္လ္ဂ်ာဇီးယား (Aljazeera) က ထုတ္လိုက္တဲ့ ျမန္မာျပည္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ဒံုးက်ည္လုပ္တဲ့ကိစၥရယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ကို ထုတ္ဖို႔ ျမန္မာစစ္တပ္က ထုတ္ဖို႔ အႀကီးအက်ယ္ ၾကံေနတယ္၊ အဲဒီဟာက သတင္းေပါက္သြားတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္ထင္တယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအးျမင့္က ဒီမွာလာမယ္ဆုိရင္ သူ႔ကို ၀ိုင္းၿပီးေတာ့ ေမးၾကျပဳၾကမွာ၊ ဘယ္လိုေျပာမလဲ အဲဒီလို အေျခအေနရွိလို႔ မလာဘူးလို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္။”

ေလာေလာဆယ္က ဒီေန႔ဖြင့္ပြဲအခမ္းအနားမွာက ထူးျခားတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြ ဘာေတြ ရွိေသးလဲ။ က်ေနာ္တို႔ သိသေလာက္ေတာ့ ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတကေန တက္ၿပီးေတာ့ မိန္႔ခြန္းေျပာတယ္။ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ကိစၥေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ အေလးေပးေျပာသြားတယ္လို႔ ၾကားရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ကိစၥေတြကိုေရာ တစံုတရာ ထည့္ၿပီးေတာ့ ေျပာသြားတာေတြ ရွိလား။ -

“အဲဒီကိစၥကိုေတာ့ သူက လံုး၀ ထည့္မေျပာသြားဘူး။ သူက ဒီ အာရွတိုက္မွာ အာရွတိုက္ရဲ႕ လံုၿခံဳေရးကို အဓိကေပါ့ေလ စိုးရိမ္မႈျဖစ္ေစတာကေတာ့ ဒါ ေျမာက္ကိုရီးယားျဖစ္တယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားက ေတာင္ကိုရီးယားရဲ႕ ရန္သူလို တဖက္နဲ႔တဖက္ ေလာေလာဆယ္ သတ္မွတ္ထားၿပီးေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ စကားစစ္ထိုးေနတဲ့ အေနအထားမွာ ေရာက္လာတယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ ျမန္မာျပည္ကိစၥမွာေတာ့ သူက ျမန္မာျပည္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္နဲ႔ မဆလ ဦးေန၀င္းေခတ္က သမၼတ ခ်န္ဒူး၀မ္ လာတဲ့အခ်ိန္မွာ အာဇာနည္ကုန္းမွာ ဗံုးခြဲၿပီးေတာ့ ေတာင္ကုိရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ၁၇ ေယာက္ေလာက္ ဒုတိယ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အပါအ၀င္ သူတို႔ အသတ္ခံလိုက္ရတယ္။ အဲဒီကိစၥကို သူက ထည့္ေျပာသြားတယ္။ အဲဒီကိစၥကစၿပီးေတာ့ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္ကစၿပီးေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားက ေတာင္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံကို ရန္လိုၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳး လုပ္လာတာေပါ့ေလ။ အဲဒါေတြ ေျပာတယ္။ တျခား ေျပာသြားတာကေတာ့ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ေတြ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ေတြလက္ထဲ မေရာက္ဖို႔ဆိုတာ အဓိက တခ်က္ေပါ့။”

ဒီေနရာမွာ ထူးဆန္းေနတာတခုက ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ကိစၥေတြ၊ စြပ္စြဲေနတဲ့ကိစၥေတြအရဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ထုတ္လုပ္ေရးကိစၥ၊ ႏ်ဴကလီးယား အေရးကိစၥေတြမွာ စစ္ေရးကိစၥေတြမွာ ကူညီေနတယ္။ ေတာင္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံကက်ေတာ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ေနတယ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ ဒီ ကိုရီးယား ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုးနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ပတ္သက္ေနမႈက စိတ္၀င္စားစရာ ျဖစ္မေနဘူးလား။ -

“ဒီလိုဗ်။ ေတာင္ကိုရီးယားက ျမန္မာျပည္မွာ သူက သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ေတြ ၀ယ္ၿပီးေတာ့ ဒါမွမဟုတ္ရင္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔မွာပဲ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈမွာ အျမတ္ထုတ္ဖုိ႔ ၾကံေနတာမဟုတ္ဘူး။ သူက ၁၉၉၃-၉၄ ခုႏွစ္ေလာက္ ကတည္းက ေတာင္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံမွာ အထူးသျဖင့္ ေဒ၀ူး ကုမၸဏီက ဒီမွာလာၿပီးေတာ့ လက္နက္ငယ္နဲ႔ လက္နက္လတ္ေတြ ထုတ္တာကို က်ေနာ္တုိ႔ ကပစ မွာ အႀကီးအက်ယ္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ လက္နက္ထုတ္ယူ လုပ္ငန္းေတြကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္က ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္နဲ႔ လာၿပီးေတာ့ လုပ္ေပးေနတာပဲ။ ဒါေၾကာင့္မိုလို႔လဲ က်ေနာ္တို႔ ေရနံ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ကိစၥေတြမွာ ေဒ၀ူးက ေတာ္ေတာ္ကို အက်ိဳးအျမတ္လဲ ရေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတာက ဒီ ေဒ၀ူးက ရလာတဲ့ပိုက္ဆံေတြက ဒီအထဲမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတဲ့ ပိုက္ဆံေတြက ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လက္နက္ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ၊ ႏ်ဴကလီးယားတို႔ ဒံုးက်ည္တို႔ အဲဒီအထဲမွာ ပိုက္ဆံေတြ၀င္သြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားက ကိုရီးယားခ်င္း ျဖစ္ေပမဲ့ စစ္ျဖစ္မယ့္အေနအထားမ်ိဳး၊ အဲဒီ အေနအထားမွာ က်ေနာ္တုိ႔ႏိုင္ငံမွာ ဒီ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုးေပါ့ေလ ၀င္ၿပီးေတာ့ အလြန္ဆိုးရြားတဲ့ တပ္မေတာ္ အစိုးရကို ေငြေရးေၾကးေရး အရေရာ နည္းပညာအရေရာ ကူညီေနတယ္။ အဲဒီကိစၥကေတာ့ အေႏွးနဲ႔အျမန္ ကမၻာအစိုးရေတြ အေနနဲ႔ လူသားျပဳန္းတီးမယ့္ လက္နက္ေတြ မျပန္႔ပြားေရး ဆိုတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ သိလာမယ့္အေနအထားမွာ ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္။”

ရွန္ဂရီလာ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ ဒုတိယေန႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး တက္ေရာက္ၿပီး ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးမႈမွာလဲ ပါ၀င္လာဖြယ္ရွိတယ္လို႔ ေဒါက္တာ ဇာနည္က ေျပာသြားပါတယ္။