Saturday, 12 June 2010
ကမၻာ့ဖလားေဘာ္လံုးပြဲအတြက္ နယ္စပ္ကၽြဲမ်ားဓါးစာခံျဖစ္ရ
“ပိုက္ဆံေပးလည္း မယူခ်င္ဘူးတဲ့။ တီဗြီနဲ႔ စေလာင္းဘဲယူမယ္လို႔ေျပာေတာ့- ကမၻာ့ဖလားေဘာပြဲၾကည့္ဖို႔ဘဲ” -ဟု ၀မ့္မိုင္-မိုင္းကၽြတ္ရြာသားတစ္ဦးက ေျပာသည္။
ဇြန္လ ၉ ရက္ေန႔တြင္ ခ်င္းမိုင္ခ႐ိုင္၊ ၀ိန္းဟဲင္ၿမိဳ႕နယ္မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္၊ သွ်မ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း၊ မိုင္းတံုၿမိဳ႕နယ္၊ ပန္ကမ့္ ေကာ္တပ္စခန္းအနီး ကင္းေစာင့္အမွတ္ ၂ မွ နအဖစစ္သားမ်ားက ထိုင္းနယ္ဘက္ျခမ္း ၀မ့္မိုင္-မိုင္းကၽြတ္ရြာသားမ်ား ၏ကၽြဲ ၂၃ ေကာင္ကို ဖမ္းထားၿပီး ယခုကဲ့သုိ႔ျပန္လည္ေရြးယူရန္ ဗမာစကားေျပာတတ္သည့္ ပိန္းလံုရြာသားထံ အေၾကာင္း ၾကားလာျခင္းျဖစ္သည္။ နအဖ စစ္သားမ်ားက ကၽြဲပိုင္ရွင္မ်ားအား - “ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႕ကၽြဲေတြ က်ေနာ္တို႔နယ္ထဲကို ေက်ာ္၀င္လာတယ္။ဒါေၾကာင့္ကၽြဲေရြးခ အျဖစ္ တီဗြီတစ္လံုး၊ လက္ကိုင္ဖုန္းတစ္လံုး၊ စေလာင္းတစ္ခုနဲ႔လာေရြးရမယ္” - ဟုေျပာၾကား ေၾကာင္း ကၽြဲပိုင္ရွင္တစ္ဦးက ေျပာပါသည္။
ကၽြဲပိုင္ရွင္မ်ားက နအဖစစ္သားအလိုရွိသည့္အတိုင္း အေဘာတူေရြးယူမည္ဟုဆိုေသာေၾကာင့္ ကၽြဲအေကာင္ ၂၀ ကိုသာ ျပန္ေပးၿပီး သံုးေကာင္အား ပစၥည္းႏွင့္လဲရန္ဆက္လက္ဖမ္းဆီးထား၏။ ယမန္ေန႔က ကၽြဲပိုင္ရွင္မ်ား ၂၁ လက္မတီဗြီတစ္လံုး၊ တီဗြီစေလာင္းတစ္ခုႏွင့္ လက္ကိုင္ဖုန္းတစ္လုံုး (ပိုက္ဆံကဒ္ထည့္ၿပီး)သြားေပးမွသာ က်န္ကၽြဲသံုးေကာင္အားျပန္လည္ ရယူႏုိင္ခဲ့သည္ဟု သိရွိရသည္။
“ပစၥည္း၀ယ္ဖို႔ ပိုက္ဆံအားလံုးေပါင္း ဘတ္တစ္ေသာင္းနီးပါးကုန္သြားတယ္” - ဟု ကၽြဲပိုင္ရွင္ကေျပာ၏။
“ က်ေနာ္တို႔ ကၽြဲၿခံက နယ္စပ္မွာေဆာက္ ထားတာၾကာၿပီ။ အခုလိုကၽြဲေတြတစ္ခါမွနယ္မေက်ာ္ဖူးဘူး။ က်ေနာ္တို႕သြားစစ္ ၾကည့္ေတာ့ ကၽြဲၿခံဖ်က္ထားျပီး စစ္ဖိနပ္ရာေတြေတြ႕ရတာေၾကာင့္ ကၽြဲေတြကို သူတို႔နယ္ဘက္ေရာက္ သြားေအာင္အကြက္ ဆင္လုပ္တာဘဲျဖစ္ႏိုင္တယ္” ဟု အဆိုပါကၽြဲပိုင္ရွင္က ေျပာပါသည္။
ဓါးစာခံ ကၽြဲ ၂၃ ေကာင္မွာ လံုးဆိ-ပါ့ပိန္းတို႔၏ ကၽြဲ ၁၀ ေကာင္ႏွင့္ လံုးေမာင္၊ ရပ္ကြက္စာေရးစိုင္းဆိုင္၊ လံုးပါး-ပ့ါႏု၊ လံုးေစာ-ပါ့လိုင္တို႔၏ ကၽြဲမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းသိရွိရသည္။
ေရာင္းအားမေကာင္းသည့္ၾကား ပံုပါက်င္စည္ပင္ ဆိုင္ခန္းအခြန္တိုးေကာက္
ဇြန္လပထမပတ္မွစ၍ လမ္းမႀကီးေဘးရွိ အိမ္ဆိုင္မ်ားႏွင့္ ၿမိဳ႕ေပၚ ၅ ရပ္ကြက္ရွိဆိုင္ခန္းမ်ားကို က်ဳိင္းတံုမွ လာေရာက္ ႐ံုးထိုင္သည့္ စည္ပင္အရာရွိႏွင့္ လက္ေအာက္ငယ္သားႏွစ္ေယာက္က အခြန္လိုက္လံေကာက္ခံလ်က္ရွိေၾကာင္းသိရွိရ သည္။
“ဆိုင္ႀကီးေတြဆိုရင္ က်ပ္ေငြ ၁၅၀၀၀၊ ဆိုင္ငယ္ေတြဆိုရင္ က်ပ္ေငြ ၆၀၀၀-၇၀၀၀ ေပးေဆာင္ရတယ္” ဟု ဆိုင္ရွင္ တစ္ဦးက ေျပာၾကားပါသည္။
ပံုပါက်င္ၿမိဳ႕နယ္ခြဲတြင္ ဆို္င္ႀကီး ၈ ဆိုင္သာရွိၿပီး ဆိုင္ငယ္ အမ်ားအျပားရွိသည္ဟုဆို၏။
“အရင္ကအိမ္ဆိုင္အေသးစားေလးေတြဆိုရင္ ၂၀၀၀-၅၀၀၀ ေပးရတယ္။ ဆိုင္ခန္းႀကီးဆို ၅၀၀၀-၈၀၀၀ ပဲေပးရတယ္။ ဆိုင္ခန္းအႀကီးအေသးအေပၚ၊ တင္ေရာင္းတဲ့ ပစၥည္းအေပၚၾကည့္ျပီးေကာက္တယ္။ ဆိုင္ခန္းသားနားရင္ ပိုေပးရတာ ေပါ့။ အရင္က ေလးငါးေထာင္ေပးရတဲ့ဆုိင္ခန္း အခုတစ္ေသာင္းခြဲတက္သြားတယ္။ ၀မ္းစာအတြက္ ခက္ခဲၿပီးေရာင္းအား မေကာင္းတဲ့ၾကား အခြန္းတိုးေကာက္လိုက္ေတာ့ အခက္ေတြ႕တာေပါ့” အဆိုပါ ဆိုင္ရွင္က ေျပာပါသည္။
ေငြေၾကးေျပလည္သည့္္ဆိုင္ရွင္မ်ားက ဆုိင္ခန္းခြန္ခ်က္ခ်င္းေပးေဆာင္ႏုိင္ေသာ္လည္း ခ်က္ခ်င္းမေပးႏုိင္သည့္ ဆိုင္ ရွင္မ်ားမွာမူ ရက္အနည္းငယ္ထပ္ေပးရန္ ေတာင္းပန္ထားၾက၏။သုိ႕ေသာ္ ဆိုင္ခန္းခြန္ မေပးေဆာင္ပါက ဆိုင္ခန္း ဆက္ဖြင့္ခြင့္ေပးမည္မဟုတ္ဟု စည္ပင္အာဏာပုိင္မ်ားက သတိေပးထားေၾကာင္း ေဒသခံမ်ား ေျပာၾကားခ်က္ အရ သိရွိရသည္။
၂၀၁၀ ကမာၻ႔ဖလားတြင္ အဂၤလန္အသင္းကို ျမန္မာပရိတ္သတ္ စြဲလမ္း
အဂၤလန္ပရီးမီးယားလိဒ္ ေဘာ္လံုးပြဲမ်ားက ျမန္မာပရိတ္သတ္အေပၚ လြမ္းမိုးမႈေၾကာင့္ အဂၤလန္အသင္းအေပၚ စြဲလမ္းျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း အထက္ျမန္မာျပည္ ၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ၿမိဳ႕မွ ၀ါရင့္ေဘာ္လံုးသမားတစ္ဦးက ေျပာသည္။
“အဂၤလန္ ပရီးမီးယားလိဒ္ပြဲေတြက ျမန္မာပရိတ္သတ္ကို ေတာ္ေတာ္လြမ္းမိုးထားတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္ ပရီးမီးယား လိဒ္နဲ႔အတူ အဂၤလန္အသင္းကို စြဲလမ္းၾကတာေပါ႔ဗ်ာ အဂၤလန္နဲ႔ တျခားအသင္းဆိုရင္ အဂၤလန္ကို အားေပးၾကတာပဲ ျမန္ မာ ပရိတ္သတ္က တျခားအသင္းေတြ ထက္စာရင္ အဂၤလန္အသင္းကို ပိုစိတ္၀င္စား အားေပးၾကတာေတြ႔ရတယ္ အာရွ ပရိတ္သတ္ ခပ္မ်ားမ်ားက အဂၤလန္ကို အားေပးၾကတာပါ ” ဟု သူက ဆိုသည္။
ျမန္မာျပည္တြင္း၌ အဂၤလန္ကလပ္အသင္းမ်ားမပါသည့္ ခ်န္ပီယံလိဒ္ေဘာ္လံုးပြဲစဥ္မ်ားတြင္ ပြဲၾကည့္ပရိတ္သတ္ အားေပးမႈ နည္းပါးသည္ကို ေတြ႔ရေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။
“သာဓကတစ္ခုအေနနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဒီႏွစ္ခ်န္ပီယံလိဒ္ဗိုလ္လုပြဲစဥ္မွာ ဂ်ာမဏီက ဘိုင္ယံျမဴးနစ္နဲ႔ အီတလီက အင္ တာမီလန္ပြဲ ဆိုရင္ ဗိုလ္လုပြဲသာဆိုတယ္ ရံုေတြမွာ လူေတာင္မရိွဘူးဗ်ာ တကယ္လို႔ အဂၤလန္အသင္းတစ္ခုခုကသာ တက္ မယ္ဆိုရင္ ရံုက ၀က္၀က္ကြဲပဲ ” ဟု သူက ဆိုသည္။
ေဘာ္လံုးပရိတ္သတ္အေပၚ မူတည္၍ အႀကိဳက္မ်ိဳးမ်ိဳးရိွႏိုင္ၿပီး အျခားႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ အသင္းမ်ားမွာ ဘရာဇီးႏွင့္ နယ္သာလန္တို႔ျဖစ္ေၾကာင္း ဂ်ာမဏီ အသင္းမွာလည္း ရွားရွားပါးပါး အႀကိဳက္ေတြ႔သည့္ အသင္းတစ္သင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေနာက္ထပ္ ၀ါသနာရွင္တစ္ဦးက ဆိုသည္။
“ျမန္မာပရိတ္သတ္ကေတာ့ အဂၤလန္အသင္းကို အားေပးတာမ်ားမယ္ က်ေႏွာ္ကေတာ့ ဂ်ာမဏီအသင္းကို အားေပးတယ္ ဗ်ာ ဂ်ာမဏီအသင္းကို အားေပးၾကတာေတာ့ ရွားရွားပါးပါးပဲလို႔ ေျပာလို႔ရတယ္ ဘရာဇီးကေတာ့ ေျခစြမ္းလည္းျပႏိူင္တယ္ ဖလားအႀကိမ္ႀကိမ္ရဖူးတဲ့အသင္းဆိုေတာ့ ႀကိဳက္ၾကပါတယ္ ” ဟု အဆိုပါ ၀ါသနာရွင္က ဆိုသည္။
ျမန္မာပရိတ္သတ္အေနျဖင့္ ေဘာ္လံုးေလာကတြင္ အစဥ္အလာႀကီးမားသည့္ တိုင္ေအာင္ ျမန္မာေဘာ္လံုးအားကစားမွာ က်ဆင္းလွ်က္ရိွေၾကာင္း သိရသည္ ။
“လူငယ္ေတြထဲမွာ ေဘာ္လံုးအားကစားတကယ္ ၀ါသနာပါတဲ့သူက နည္းသြားၿပီ အလြန္ဆံုးရိွ ၂၀ ရာခိုင္ႏူန္းပဲ အရင္တုန္း ကဆို ရပ္ကြက္ေတြမွာ လူငယ္ေဘာအသင္းေတြ ထြက္ႏိုင္တယ္ အခုမထြက္ႏိုင္ေတာ့ဘူး စီးပြားေရးအေျခအေနေၾကာင့္ လူငယ္ခပ္မ်ားမ်ားက ျပည္ပထြက္ကုန္တယ္ က်န္တဲ့သူေတြက စား၀တ္ေနေရးမွာရုန္းကန္ေနရတယ္” ဟု သူကဆိုသည္။
ျမန္မာျပည္တြင္ ေဘာ္လံုးအားကစားႏွင့္ ေလာင္းကစားေရာေထြးေနၿပီး ေငြေၾကးေလာင္းကစားပါ၀င္မႈေၾကာင့္ ေဘာ္လံုး ပြဲသည္ အစြဲအလမ္းတစ္ခု ျဖစ္ေစေၾကာင္းသိရသည္။
“ရိုးရိုး၀ါသနာပါလို႔ အားေပးတာနဲ႔ ေငြေၾကးေလာင္းကစားေၾကာင့္ အားေပးတာႏွစ္မ်ိဳးရိွတာေပါ႔ ေငြေၾကးပါလာၿပီဆိုေတာ့ ၀ါသနာထက္ကို စြဲလမ္းမႈပိုျဖစ္သြားတာေပါ႔ ” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။
ဧရာ၀တီျမစ္အတြင္း ငါးဖမ္းခြင့္ တားျမစ္ထား
ကခ်င္ျပည္နယ္ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္ ဧရာ၀တီျမစ္ေဘးတစ္ေလွ်ာက္ရိွ ေက်းရြာမ်ားအတြင္း ယခုကာလ ငါးဖမ္းျခင္းကို တားျမစ္ သည့္ အေနျဖင့္ စက္ေလွေပၚမွတဆင့္ အသံခ်ဲ႕စက္ျဖင့္ ေၾကျငာေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕ ေအာက္ဘက္ရိွ ေကာင္းတံုရြာသား တစ္ဦးက သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာသည္။
“သူတို႔က ျမစ္ထဲမွာ စက္ေလွေမာင္းၿပီး အသံခ်ဲ႕စက္နဲ႔ေအာ္သြားတာေလ ၾကားလိုက္တာေတာ့ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ ငါးဖမ္းတဲ့ အတြက္ ငါးေတြမ်ိဳးတုန္းရွားပါးလာၿပီေပါ႔ အခုအခ်ိန္က ငါးရစ္တက္တဲ့အခ်ိန္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ငါးမဖမ္းဖို႔ေပါ႔ ငါးဖမ္းတဲ့သူေတြ ေတြ႔ရင္ ဥပေဒအရ အေရးယူသြားမယ္ဆိုၿပီး ေျပာသြားတာပဲ ” ဟု သူက ေျပာသည္။
အလားတူ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕အထက္ဘက္ ဧရာ၀တီျမစ္ေဘးရိွ ေက်းရြာအခ်ိဳ႕တြင္ ငါးရစ္တက္ခ်ိန္ငါးဖမ္းျခင္းအား တားျမစ္ထား သည့္ ဆိုင္းဘုတ္မ်ား စိုက္ထူထားေၾကာင္း မ်က္ျမင္ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕ခံတစ္ဦးက ေျပာသည္။
“စင့္ကင္ရြာမွာ ငါးရစ္တက္ခ်ိန္ငါးမဖမ္းရဘူး ဖမ္းတာေတြ႔ရင္ တည္ဆဲ ဥပေဒအရ အေရးယူမယ္ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ေထာင္ ထားတယ္” - ဟု မ်က္ျမင္တစ္ဦးက ေျပာသည္။
ယခင္က ဧရာ၀တီျမစ္ေဘးတစ္ေလွ်ာက္ရိွ အဆိုပါ ေဒသအတြင္း၌ ငါးရံ႕ ငါးဖယ္ ငါးသန္ ငါးေခ်ာင္း စသည့္ သဘာ၀ ငါးမ်ိဳးစိတ္မ်ား အလံုအေလာက္ ထြက္ရိွေသာ္လည္း ယခုအခါ သဘာ၀ငါးရွားပါးလာမႈေၾကာင့္ ေမြးျမဴေရးငါးမ်ားကို အား ကိုး ေနရေၾကာင္း ေစာေစာက ေကာင္းတံုရြာသားက ဆိုသည္။
“အရင္တုန္းကဆိုရင္ ေမြးျမဴေရးငါးဆိုတာ ျမင္ေတာင္မျမင္ဖူးဘူး ျမစ္ထဲမွာ ဘယ္ေနရာ ကြန္ခ်က္ခ်ခ် ပိုက္ပဲတန္းတန္း ဟင္းစားကေတာ့ရတယ္ အခုက ရြာေတြကစ ေမြးျမဴေရးငါးပဲစားေနရတာ (ပိႆာ) အခ်ိန္ ၅၀ ေလာက္ရိွတဲ့ ငါးေထြတို႔ ငါးေရြးတို႔ဆိုတာ ျမင္ေတာင္မျမင္ဘူးေတာ့ဘူး ဒါအခုႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္အတြင္း ေျပာင္းလဲသြားတာပဲ ” ဟု သူက ဆိုသည္။
ဧရာ၀တီျမစ္အတြင္း က်က္စားသည့္ သဘာ၀ ငါးမ်ိဳးစိတ္မ်ားရွားပါးလာရျခင္းမွာ ျမစ္အတြင္း အႏၱရာယ္ရိွသည့္ ဓါတ္ပစၥည္း မ်ား စြန္႔ပစ္ျခင္း ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ေျပာင္းလဲလာမႈေၾကာင့္ ျမစ္ေရခန္းေျခာက္ျခင္းႏွင့္ ျမစ္ေၾကာင္း အေနအထား ေျပာင္းလဲျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကြ်မ္းက်င္သူတစ္ဦးက ေျပာသည္။
ဧရာ၀တီျမစ္ညွာပိုင္းျဖစ္သည့္ ေမခႏွင့္ မလိခ ျမစ္ဆံုအထက္ပိုင္းတြင္ ေရြတူးေဖၚမႈေၾကာင့္ ေရေနာက္က်ိလာသည့္ အျပင္ ေရြက်င္ရာတြင္ အသံုးျပဳသည့္ ခဲသတၱဳ၊ ျပဒါးစသည့္ ပစၥည္းမ်ားကို ျမစ္အတြင္း စြန္႔ပစ္ျခင္းေၾကာင့္ သဘာ၀ငါးမ်ား မ်ိဳးတုန္းေပ်ာက္ကြယ္ လာရသည္ဟု ဆိုသည္။
၎အျပင္ ျမန္မာျပည္အထက္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ သစ္မ်ားအဆမတန္ ခုတ္လွဲမႈမ်ားေၾကာင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ ရာသီဥတု ေဖါက္ျပန္လာၿပီး ေရစီးေၾကာင္းေျပာင္းလဲမႈမ်ား ေရခန္းေျခာက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနေၾကာင္း သိရသည္။
စစ္တပ္သာမက ေရတပ္ကလည္း ေပၚစတာကပ္ ဆိုင္းဘုတ္ေထာင္ျပီး ရခိုင္တြင္ လူသစ္မ်ား စုေဆာင္း
ယခုအခါ နအဖ ေရတပ္မွ ေပါက္ေတာႏွင့္ မင္းျပားျမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ဆိုင္းဘုတ္ေထာင္ ေၾကာ္ျငာကပ္ျပီး ေရတပ္သားသစ္မ်ားကို စုေဆာင္းေနေၾကာင္း ေဒသခံ တဦးက ေျပာသည္။
“သူတို႕ ေထာင္တဲ့ ဆိုင္းဘုတ္နဲ႕ ေၾကာ္ျငာထဲမွာ ဘယ္လို ပါသလဲ ဆိုရင္ - သင့္ကို ျမန္မာ့ ပင္လယ္ျပင္ကို ကာကြယ္ဖို႕ ျမန္မာ့ေရတပ္က အလိုရွိသည္- ဆိုပီး ပါ၀င္ပါတယ္။ ၀င္တဲ့သူကို ပိုက္ဆံ တသိန္း ဆန္တအိတ္ ေပးတယ္လို႕လည္း သိရပါတယ္။”
အရင္က ျမန္မာ့ေရတပ္ကို ၁၀ တန္းေအာင္ အဆင့္ ရွိသူမ်ားမွသာ ၀င္ေရာက္ခြင့္ ရွိေသာ္လည္း ယခုအခါ ရွစ္တန္းေအာင္ အဆင့္မ်ားကိုပါ စည္းရံုးသိမ္းသြင္းေနသည္ဟု သူက ေျပာသည္။
ယခုကဲ့သို႕သိမ္းသြင္းေနမူအေပၚ စစ္ေတြ ေရတပ္ အျငိမ္းစား တဦးကို ေမးၾကည့္ရာ သူက “ အခုလို စုေဆာင္းတာက အခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ ရွိပါတယ္။ တခ်က္က ေရတပ္ကို အၾကီးအက်ယ္ တိုးခ်ဲ႕ဖို႕ နအဖ စစ္အစိုးရက စီစဥ္ေနပါတယ္။ ဒုတိယ အခ်က္ကေတာ့ အရင္ကလို ေရတပ္ေတြ စစ္တပ္ေတြကို လူငယ္ေတြက မ၀င္ေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့ ေရတပ္ အေနနဲ႕ ဆိုင္းဘုတ္ေထာင္ ေၾကာ္ျငာကပ္ပီး စည္းရံုးလာရတာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ယခုအခါ ေရတပ္မွ တပ္သားသစ္ စုေဆာင္းေသာ ပိုစတာမ်ားႏွင္ ဆိုင္းဘုတ္မ်ားကို ေပါက္ေတာႏွင့္ မင္းျပားျမိဳ႕ နယ္ ေက်းရြာတိုင္းတြင္ ျမင္ေတြ႕ႏိုင္ျပီး တပ္သားသစ္မ်ား ရရွိေရး အတြက္ လူငယ္မ်ားကို မက္လံုး အမ်ိဳးမ်ိဳးေပးကာ စည္းရံုးေနသည္ဟု သိရသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ စစ္သားသစ္ တဦး၏ ေစ်းႏံုးမွာ က်ပ္ တသိန္းႏွင့္ ႏွစ္သိန္းၾကားရွိျပီး တပ္ထဲကို ၀င္ေရာက္သည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ အဆိုပါေငြႏွင့္ ဆန္ကို ခ်က္ခ်င္း ထုတ္ေပးသည္ဟု သိရသည္။
ရဲစခန္းတြင္ တပ္ဆင္မည့္ ၅ သိန္းတန္ ဖံုးအတြက္ ရြာသားမ်ားထံမွ ေငြေကာက္
အဆိုပါ ေကာက္ခံမူကို ယခု လဆန္းပိုင္းက စတင္ခဲ့ျပီး ေက်းရြာသားမ်ား အေနျဖင့္ ေကာက္ခံေသာ ေငြကို မေပးႏိုင္သျဖင့္ အခက္ၾကံဳေနရေၾကာင္း ေဒသခံ တဦးက ေျပာသည္။
“ အိမ္တိုင္းကို ၂၀၀၀ ႏုန္းနဲ႕ ေကာက္ခံေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရဲစခန္းမွာ ဖံုးရွိရင္ ဘယ္ေနရာက မဆို တခုခု ျပႆနာျဖစ္ရင္ အေၾကာင္းၾကားလို႕ ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်းရြာသားေတြအေနနဲ႕ တအိမ္ကို က်ပ္ ၂၀၀၀ စီ မျဖစ္မေနရ ထည့္၀င္ ရမယ္ဆိုပီး ေကာက္ခံေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရြာသားေတြ အမ်ားစု ဆင္းရဲေတာ့ မေပးႏိုင္ၾကပါဘူး။ အခက္အခဲ ပါဘဲ။”
အမ်ားစု ေက်းရြာသားမ်ားမွာ ဆင္းရဲသည့္ အျပင္ စုိက္ပ်ိဳးရာသီ ေရာက္လာသျဖင့္ ရဲစခန္းမွ ေကာက္ခံေသာ ေငြကို မေပးလိုေသာ္လည္း အတင္း လာေကာက္ေန သျဖင့္ အရစ္က် ေပးေဆာင္ေနရေၾကာင္း သိရသည္။
ယခု သဲတက္ ရဲစခန္းမွ ဖံုးအတြက္ ေကာက္ခံေနေသာ ေက်းရြာမ်ားမွာ သဲတက္၊ ေရာင္စံု၊ လက္၀ဲမာန္၊ ၾကိမ္ေခ်ာင္း၊ ကင္းစြန္းေခ်ာင္း၊ လက္မဆိတ္၊ လက္ေဖါက္၊ ျမတ္ေလး၊ မက်ည္းေခ်ာင္းႏွင့္ ဒင္ဘာရီ ကုလားရြာ တို႕ ျဖစ္ၾကသည္။ အဆိုပါ ရဲစခန္း ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေက်းရြာမ်ား အားလံုး စုစုေပါင္း အိမ္ေျခမွာ ေထာင္ဂဏန္းခန္႕ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
စစ္ေတြျမိဳ႕သို႕ ေစ်း၀ယ္ရန္လာသူ သဲတက္က အမ်ိဳးသမီး တဦးကလည္း “ ရဲစခန္းမွာ ၅ သိန္းတန္ ဖံုးတပ္ဆင္မယ္ ဆိုပီး ေငြေကာက္ေနတာ မွန္ပါတယ္။ သဲတက္က ဖံုးဆိုင္ဖြင့္ပီး စီးပြားေရး လုပ္ေနတဲ့ သူေတြဆီက ဆိုရင္ ၅၀၀၀ ထိေကာက္ပါတယ္။ သာမန္လူေတြဆီကသာ ၂၀၀၀ ေကာက္တာပါ” ဟု ေျပာသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အရာရွိမ်ားသည္ ယခုကဲ့သို႕ဖံုးတပ္ဆင္ရန္ အတြက္ ေငြကို လူထုထံမွ ေကာက္ယူသည့္ အျပင္ တျခား စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ ေဆးခန္းမ်ားႏွင့္ ေက်းရြာဆက္ လမ္းမ်ား ေဖါက္လုပ္ရာတြင္လည္း ေငြမ်ား ေကာက္ခံေၾကာင္း သိရသည္။
ဆင္းရဲ က်ပ္တည္းသည့္ ၾကားထဲ ဧည့္ခံစရိတ္၊ ေက်ာင္းစရိတ္၊ လမ္းစရိတ္ႏွင့္ တျခား စရိတ္စခမ်ား ေကာက္ခံမူေၾကာင့္ ရခိုင္ ေက်းလက္ေဒသမွ ေက်းရြာသားမ်ားမွာ အထူး အခက္ၾကံဳေတြ႕ေနၾကရေၾကာင္း သတင္းမ်ား ရရွိသည္။
ျမစ္ဆံုမွ အစိုးရရြာသစ္သို႔ အေျပာင္းခံရသူမ်ား၏က်န္းမာေရး စိုးရိမ္ေနရ
၎နယ္ေျမတြင္ မိုးရြာ၍ ေရဝပ္ေနေသာ္ေၾကာင့္ ျခင္မ်ားေပါက္ပြားကာ ကေလးမ်ားသည္ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုး ငွက္ဖ်ား အျပင္း ဖ်ားနာ ေန ၾကသည္။ “သနားစရာႀကီး၊ အားလံုးဖ်ားေနၾကတယ္၊ သိပ္မၾကာရင္ကေလးေတြ အားလံုးအသက္အႏၱရာယ္နဲ႔ရင္ဆိုင္ႏိုင္တယ္” ဟု ယင္း ရြာ သစ္သို႔သြားၾကည့္ေပးသည့္ က်န္းမာေရး ဆရာမတစ္ေယာက္ေျပာေနေၾကာင္းကို ခရစ္ယာန္ဘာသာေရးဆရာ တစ္ဦးမွေျပာျပသည္။
ေအးရွားေဝါလ္ကုမၸဏီမွတာဝန္ယူတည္ေဆာက္ေပးေနသည့္ ၎တန္ဖိုးနည္း ေဆာက္လုပ္ေရးအိမ္တန္းတြင္ ေဆးေပးခန္းမရိွ၊ ေဆးဆရာမရိွ ျဖစ္ေန၍ ရြာသားမ်ား အခက္အခဲၾကံဳေတြ႕ေနရသည္။
ဤသို႔စိုးရိမ္ေနရသည့္ ရြာအိမ္သစ္သို႔ တန္ဖရဲရြာမွ ေဆးဆရာမမ်ား တစ္ပတ္ကို တစ္ေယာက္အေလ့က် သြားၾကည့္ေပးေနသည္။
ေဆးဆရာမ သာမက ကေလးေက်ာင္းစာသင္ရန္ အတြက္လည္း တန္ဖရဲရြာမွ ဆရာ/ဆရာမမ်ား သြားေရာက္ သင္ၾကားေပးေနရသည္။ “အစိုးရမွ ဆရာႏွစ္ေယာက္ထည့္ေပးမယ္ေျပာတယ္၊ ဒါမဲ့ အခုထိ မေရာက္လာေသးဘူး” ဟု ေဒသခံ အမိ်ဳးသမီးတစ္ေယာက္ ေျပာသည္။
ေက်ာက္ခဲျပည့္နက္ေနသည့္ အနီေရာင္ေျမၾကီးေပၚတည္ေဆာက္ထားေသာ ၉ေပပတ္လည္ဧည့္ခန္းက်ဥ္းမွာ ေနထိုင္ေနရသည့္ သူတို႔ဘဝသည္ အက်ဥ္းတန္လွေၾကာင္း ေဒသခံရြာသားမ်ား ျငီးသြားေနၾကသည္။
“ဘယ္လိုမွ မတတ္ႏိုင္ေတာ့ ခံစားေနရတယ္” ဟုေျပာင္းေရႊ႕ခံရသည့္ ေဒသခံရြာသားမ်ားေျပာေနသည္။
စိုက္ပ်ိဳးေရးျဖင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ၎ေဒသခံမ်ားသည္ ယခုတြင္ ဘာပင္မွ စိုက္ပ်ိဳး၍ မရျဖစ္ေနသည္။
လံုဂါဇြပ္တြင္ ေဆာက္လုပ္ေရးအိမ္တန္း တည္ေဆာက္ေပးေနသည့္ ေအးရွားေဝါလ္ကုမၸဏီမွ အိမ္မ်ားကို တစ္ပံုစံတည္းတည္ေဆာက္ထားေသာေၾကာင့္ “ အိမ္ေတြလည္း ဆင္တူဆင္တူျပန္ျဖစ္ေန၊ ဘယ္သူ႔အိမ္က ဘယ္လူ႔အိမ္မွန္းမသိ၊ တစ္ခ်ိဳ႕ဆို အိမ္မွားၿပီးဝင္ၾကတယ္” ဟု ခုတေလာ ယင္းအိမ္သစ္သြားေရာက္ခဲ့သည္ ေဒသခံလူႀကီးတစ္ဦး ေျပာသည္။
ဤကဲ့သို႔ျဖစ္ ျမစ္ဆံုေရကာတာတည္ေဆာက္ေရးေၾကာင့္ ၿပီးခဲ့သည့္ ေမ ၂၈ရက္ေန႔ ပထမဦးဆံုးေျပာင္းေရႊ႕လုိက္ရသည့္ မဇြပ္ေဒသခံရြာသားမ်ားသည္ အခက္အခဲအမိ်ဳးမိ်ဳး ရင္ဆိုင္ ေနရ သည္။
ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအတြက္ ႏုိင္ငံသား စီစစ္ေရးဌာန ဖြင့္လွစ္
သုိ႔ေသာ္ ထုိအစီအစဥ္သည္ ျပႆနာ ဇစ္ျမစ္ကုိ ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ျခင္းမ်ဳိး မဟုတ္ေသးေၾကာင္း သတိေပးေျပာၾကားခဲ့သည္။
ၿမိဳ႕ေတာ္ဘန္ေကာက္ေတာင္ဘက္ ပင္လယ္ကမ္းေျခတခုျဖစ္ေသာ စမတ္ဆခြန္ေဒသတြင္ အလုပ္လုပ္သည့္ မြန္လူမ်ဳိး ဝမ္ခ်ဳိင္းက ထုိင္းႏွင့္ ျမန္မာ အစုိးရတို႔ ပူးေပါင္း၍ ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ ပထမဆံုးေသာ ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးဌာနအား ရေနာင္းတြင္ ထားရွိမည့္ အစီအစဥ္ေၾကာင့္ ဝမ္းသာေက်နပ္မိေၾကာင္း မဇၥ်ိမကို ေျပာခဲ့သည္။
သူသည္ ႏုိင္ငံသား စီစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ ရေနာင္းၿမိဳ႕သုိ႔ လာမည့္လတြင္ သြားေရာက္ရန္ စီစဥ္ထားေသာ္လည္း ခရီးစဥ္အတြက္ ကုန္က်စရိတ္ႏွင့္ ခရီးစဥ္တေလွ်ာက္ ၾကံဳေတြ႔ႏုိင္သည့္ အခက္အခဲမ်ားအတြက္ စုိးရိမ္ပူပန္မွႈ ရွိေၾကာင္း ေျပာသည္။
“ျမစ္ကုိျဖတ္ၿပီး ေကာ့ေသာင္းအထိ သြားစရာေတာ့ မလုိေတာ့ဘူး” ဟု ဝမ္ခ်ဳိင္းက ေလွျဖင့္ က်န္းျမစ္ (Kyan River) ကုိ ျဖတ္၍ ရေနာင္းၿမိဳ႕မွ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕ကုိ သြားရမည့္ ခရီးစဥ္ကုိ ရည္ညႊန္း၍ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
သူက “ဒါေပမဲ့ ရေနာင္းကုိ သြားဖို႔အတြက္က ကုန္က်စရိတ္ေတြ ရွိမယ္။ ေနာက္ၿပီး လမ္းမွာ ထုိင္းအရာရွိေတြရဲ႕ ဖမ္းဆီးမွႈ ခံရႏုိင္တာေတြ ရွိတယ္။ အဲလို အဖမ္းခံရရင္လည္း ပုိက္ဆံကုန္ဦးမွာဆိုေတာ့ ပုိက္ဆံကုန္မွာခ်င္းအတူတူ လမ္းမွာ အဖမ္းမခံရေအာင္ လုပ္ေပးမယ့္ ပြဲစားေတြကုိ ပုိက္ဆံေပးၿပီးေတာ့ပဲ သြားေတာ့မယ္” ဟု ေျပာသည္။
စမတ္ဆခြန္တြင္ အေျခစုိက္သည့္ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး ျမႇင့္တင္ေရး ကြန္ယက္မွ ဒါ႐ုိက္တာ Sampong Sakaew ကမူ ထိုျပႆနာမ်ား ေျဖရွင္းရန္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းမွာ ေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သား အမ်ားအျပားေနထုိင္ေသာ ဘန္ေကာက္၊ စမတ္ဆခြန္၊ ခ်င္းမိုင္ႏွင့္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မ်ား၌ပါ ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးဌာနမ်ား ထားရွိျခင္းသည္ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
“ရေနာင္းမွာ စီစစ္ေရးဌာန ထားေပးမယ့္ အစီအစဥ္ကေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အလုပ္သမားေတြဟာ ရေနာင္းကုိ ပုိ႔ေဆာင္ေပးမယ့္ ပြဲစားေတြရဲ႕ လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားမွႈကုိ ခံရႏိုင္တာမ်ဳိးေတြ ရွိေနေသးတယ္။ တကယ္လို႔ စီစစ္ေရးဌာနေတြကုိ သူတို႔ေနတဲ့ ေနရာနဲ႔ အနီးတဝိုက္မွာ ထားေပးႏုိင္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ပြဲစားမပါဘဲ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ သြားေရာက္လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မွာပါ။ ၿပီးေတာ့ လုပ္ရကုိင္ရတာ ပုိအဆင္ေျပပါလိမ့္မယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။
ထုိင္းႏွင့္ ျမန္မာက ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအတြက္ ထိုင္းတြင္ ပထမဆံုးေသာ ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးဌာနကုိ ရေနာင္းဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ရွိ စပန္ပလာရြာတြင္ ထားရွိရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး လွႈပ္ရွားသူမ်ားက ထုိကဲ့သုိ႔ ထင္ျမင္ခ်က္မ်ား ေပးခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံ အလုပ္သမားေရးရာဌာနမွ လက္ေထာက္ ဒါ႐ုိက္တာ စူဖတ္ကူခြန္က ထုိင္းအစုိးရသည္ လက္ရွိ မုတ္သုန္ရာသီအတြင္း ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးအတြက္ ျမစ္ကုိျဖတ္၍ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္ကာ ျပဳလုပ္ၾကရမည့္ အလုပ္သမားမ်ား၏ လံုၿခံဳမွႈကုိ စုိးရိမ္သျဖင့္ ရေနာင္းၿမိဳ႕တြင္ ယခုကဲ့သုိ႔ စီစစ္ေရးဌာန ဖြင့္လွစ္ေပးရန္ ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ စီစဥ္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာခဲ့သည္။
“ျမန္မာအစိုးရဘက္ကလည္း ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကုိ တရားဝင္ သေဘာတူလိုက္တဲ့အတြက္ ဒီႏွစ္ ဇူလိုင္လကေန ေအာက္တိုဘာလအတြင္း စီစစ္ေရးအရာရွိ အေယာက္ ၂ဝ ကုိ ထုိင္းႏုိင္ငံကုိ ေစလႊတ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအရာရွိေတြဟာ တေန႔ကို အလုပ္သမား ၈ဝဝ အတြက္ ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရး ကိစၥေတြ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု စူဖတ္ကူခြန္က ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးကိစၥ ေဆာက္ရြက္ရမည့္သက္တမ္း တိုးေပးရန္လည္း ေဆြးေႏြးၾကဖြယ္ရာ ရွိသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ရေနာင္းတြင္ ထားရွိေပးမည့္ စီစစ္ေရးဌာနသည္ အနာဂတ္ကာလတြင္ အျခား နယ္စပ္ေဒသမ်ားအတြက္ စံနမူနာ ျဖစ္လာဖြယ္ရွိသည္ဟု စူဖတ္ကူခြန္က ေျပာခဲ့ေၾကာင္း ထိုင္းႏုိင္ငံ ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရးဌာန၏ ဝဘ္ဆိုဒ္ရွိ သတင္းတပုဒ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ရေနာင္းျပည္နယ္ ဒုတိယ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး နီရီဝပ္ ဖြန္နဂန္ က ထုိစီစစ္ေရးဌာနသည္ ထုိင္းႏွင့္ ျမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံလံုးအတြက္ အက်ဳိးရွိေစမည္ျဖစ္ၿပီး ထုိစီစဥ္ေဆာင္ရြက္မွႈသည္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရး ေခ်ာေမြ႔အဆင္ေျပမွႈ၏ ေရာင္ျပန္ထင္ဟပ္မွႈပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံ အလုပ္သမားေရးရာ ဝန္ၾကီးဌာန၏ မၾကာခင္က စာရင္းဇယားအရ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သား ခန္႔မွန္းေျခ ၂ သန္းခန္႔ ရွိသည့္အနက္ ယခုႏွစ္ အေစာပုိင္း ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရး အစီအစဥ္မ်ား စတင္သည့္အခ်ိန္မွစ၍ ၈၂၇၆၇ ဦးသည္ စီစစ္ေရးလုပ္ငန္း ကိစၥမ်ားအတြက္ ခရီးသြားခဲ့ၾကၿပီး ယာယီ ပတ္စ္ပုိ႔ လက္မွတ္မ်ား ထုတ္ယူခဲ့ၾကသည္။
အလုပ္သမားဝန္ၾကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ အလုပ္သမား ခန္႔ထားေရးဌာနက ထုတ္ျပန္ရာတြင္ ႏုိင္ငံသား စီစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ ျပင္ဆင္မွႈမ်ားသည္ အေတာ္အသင့္ ခရီးေရာက္ေနၿပီး တရားမဝင္ အလုပ္လုပ္ကုိင္မွႈမ်ား အဆံုးသတ္ေစရန္အတြက္ ေကာ္မတီတရပ္ ဖြဲ႔စည္းကာ ယခုႏွစ္ကုန္တြင္ ျပ႒ာန္းဖြယ္ရွိသည့္ ဥပေဒႏွင့္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ တရားမဝင္ အလုပ္သမားမ်ားအား အသစ္ေရာက္ရွိလာမည့္ တရားဝင္ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ အစားထုိးေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က တရားမဝင္ အလုပ္သမား ၁၁၄၃၆ ဦး အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရၿပီး တရားမဝင္ အလုပ္ခန္႔ထားသူ အလုပ္ရွင္ေပါင္း ၁၅၁၈ ဦး ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည္။
သို႔ရာတြင္ ေလ့လာသံုးသပ္သူမ်ားက ထုိကိန္းဂဏန္းသည္ အမွန္တကယ္ အဖမ္းခံခဲ့ရသည့္ တရားမဝင္ အလုပ္သမား အေရအတြက္ထက္ မ်ားစြာ ေလ်ာ့နည္းေနသည္ဟု သံုးသပ္ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္အေျခစုိက္ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ (HRW) ႏွင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေဖာင္ေဒးရွင္း (HRDF) တို႔ ယခုလ အေစာပုိင္းက ဂ်နီဗာၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီတြင္ ပူးတြဲထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ေၾကညာခ်က္ထဲတြင္လည္း ထုိင္းႏုိင္ငံရွိ ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားအေရးကုိ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထုိေၾကညာခ်က္ကုိ ကုလသမဂၢက ၁၄ ပိုင္းခြဲကာ က်င္းပခဲ့သည့္ လူ႔အခြင့္အေရး အစည္းအေဝး၏ ေရႊ႔ေျပာင္းေနထုိင္သူမ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အစီရင္ခံစာ ထြက္ေပၚလာၿပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္ HRW ႏွင့္ HRDF တို႔က ပူးတြဲထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ကုလသမၼဂၢမွ ေရႊ႔ေျပာင္းေနထုိင္သူမ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အထူးသတင္းထုတ္ျပန္ေရးဌာနက ထုိင္းအစုိးရထံသုိ႔ ယမန္ႏွစ္ႏွင့္ ယခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေရးတၾကီး အသိေပးစာ ၄ ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
အဆိုပါ ၄ ေစာင္မွာ (၁) လာအိုမ်ားကုိ ႏွင္ထုတ္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ (၂) ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား၏ ႏုိင္ငံသား စီစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ (၃) ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ဆိုးရြားစြာ ဆက္ဆံမွႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ (၄) ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား လုပ္ငန္းခြင္တြင္ ဒဏ္ရာ ရရွိသည့္အခါ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျဖင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံမွႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတိေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ သတိေပးခ်က္မ်ားအေပၚ ဘန္ေကာက္အစိုးရက ပထမကိစၥႏွင့္ တတိယကိစၥ အေပၚတြင္သာ ျပန္ၾကားခဲ့သည္။
၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ကတည္းက ထုိင္းႏွင့္ ျမန္မာ သေဘာတူညီခဲ့ၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္မွ စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံသား စီစစ္ေရး မူဝါဒသည္ တရားမဝင္ေသာ ေရႊ႔ေျပာင္းေနထုိင္မွႈမ်ားကုိ ကုိင္တြယ္ရန္အတြက္ဆိုသည့္ ရည္မွန္းခ်က္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေသာ္လည္း လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစားထားျခင္း မရွိဟု HRW ႏွင့္ HRDF ပူးတြဲေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
“လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည့္အစား အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ႏွင္ထုတ္မည့္ အရိပ္အေယာင္မ်ားမွာ သိသာစြာ ေပၚလြင္ေနျပီး မွတ္ပံုတင္ႏုိင္မည့္ အလုပ္သမားမ်ားအတြက္သာ အစီအစဥ္မ်ားက အဆင္ေျပေပလိမ့္မည္။ တရားဥပေဒႏွင့္ မညီညြတ္ေသာ ပြဲစားမ်ားအတြက္လည္း ပြဲခ မတန္တဆရမည့္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္သည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔သည္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အထူးသတင္းထုတ္ျပန္ေရး ကုိယ္စားလွယ္၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကုိ ေထာက္ခံၿပီး ထိုင္းႏုိင္ငံမွ ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးမူဝါဒ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနျခင္းအေပၚ ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ရန္ ေတာင္းဆိုပါသည္” ဟု ပူးတြဲေၾကညာခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
HRW က ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ျမႇင့္တင္ကာ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္စံညႊန္းႏွင့္ညီေသာ ကတိကဝတ္မ်ားကုိ လိုက္နာေစာင့္ထိန္းလာေစရန္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ အကူအညီမ်ား ေပးႏုိင္ေရးအတြက္ ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္ေလ့လာ အကူအညီေပးမွႈကုိ ေလးနက္စြာ ေထာက္ခံျပီး ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ၏ ေဆာင္ရြက္မွႈကုိလည္း ေထာက္ခံထားသည္။
ပါတီစုစည္းမႈမပ်က္သည့္အေပၚ ေဒၚစု ဂုဏ္ယူ
ေနအိမ္ၿခံဝင္းးအတြင္းရွိ ယိုယြင္းပ်က္စီးေနေသာ ပ်ဥ္ေထာင္အိမ္ကို ဖ်က္စီးပစ္ရန္ စည္ပင္က ခြင့္မျပဳသည့္ကိစၥႏွင့္ ပက္သက္၍ တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းရွိ သူမ၏ေနအိမ္တြင္ ေရွ႕ေနျဖစ္သူႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခြင့္ရစဥ္ ယခုလို ေျပာဆုိလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
“အန္အယ္ဒီဟာ အခုလို ခက္ခဲတဲ့အခ်ိန္မွာ လူငယ္ေတြေရာ၊ အမ်ဳိးသမီး အဖဲြ႔ေတြေရာ၊ အန္အယ္ဒီ အဖဲြ႔ဝင္ေတြေရာ ညီညီညြတ္ညြတ္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနတာကို ေတြ႔ရတဲ့အတြက္ ဝမ္းသာဂုဏ္ယူတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္” ဟု သူမ၏ ေရွ႕ေန ဦးဥာဏ္ဝင္းက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
သူက ဆက္ၿပီး ‘’လူငယ္ေတြကို ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေပးရမယ္။ အဲလိုပ်ဳိးေထာင္ေပးဖို႔အတြက္ အစိုးရေရာ၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြေရာ၊ ျပည္သူေတြမွာပါ တာဝန္ရွိတယ္။ အဲဒီလို ပ်ိဳးေထာင္တဲ့ေနရာမွာ ရဲေဘာ္ရဲဘက္စိတ္ ရွိရမယ္၊ သေဘာထားၾကီးရမယ္တဲ့။ ေနာက္တခုက ျပည္သူေတြကို ဒီမိုကေရစီသေဘာတရားကို နားလည္ေအာင္ လုပ္ရမယ္။ နားလည္ေအာင္လုပ္ဖို႔ ျပည္သူေတြမွာလည္း တာဝန္ရွိတယ္၊ ပါတီမွာလဲ တာဝန္ရွိတယ္တဲ့။ အဲလို ေျပာပါတယ္’’ ဟု ေျပာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေရွ႕ေန ဦးဥာဏ္ဝင္း၊ အင္ဂ်င္နီယာ ဦးခြန္သာျမင့္၊ အိမ္ျပင္ေရး ကိုယ္စားလွယ္ ကိုထင္ေက်ာ္တို႔ ယေန႔ ေန႔လည္ ၁ နာရီမွ ၃ နာရီအထိ ေတြ႔ဆံုခြင့္ရခဲ့သည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဗယ္ဆုရွင္ေနထိုင္သည့္ ရန္ကုန္တိုင္း ဗဟနုးၿမိဳ႕နယ္၊ တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္း၊ အိမ္အမွတ္ ၅၄ ႏွင့္ ၅၆ ေနအိမ္ၿခံဝင္းတြင္ အေဆာက္အဦးအျဖစ္ အိမ္မၾကီး၊ ပ်က္စီးေနေသာ ပ်ဥ္ေထာင္အိမ္၊ ၿခံေပါက္အဝင္ဝတြင္ တဲတလံုးႏွင့္ အိမ္ေနာက္ေဖး ေရစပ္တြင္ တဲတလံုး ရွိသည္။
ပ်ဥ္ေထာင္အိမ္သည္ အိမ္မၾကီး၏ အေရွ႕ဘက္ ၂၅ ေပခန္႔ အကြာတြင္ တည္ရွိၿပီး အမိႈက္ပံုတခုကဲ့သို႔ ခ်ဳံႏြယ္ပိတ္ေပါင္းမ်ား ဖံုးလႊမ္းေနသည္။ ထိုအေဆာက္အဦကို ျဖိဳဖ်က္ရန္ စည္ပင္သာယာကိုေလွ်ာက္ထားခဲ့ရာ ယခုလ ၄ ရက္ေန႔က ခြင့္ျပဳခဲ့ေသာ္လည္း ၅ ရက္ေန႔တြင္ ခြင့္မျပဳပါဟု ျပန္လည္ အေၾကာင္းၾကားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
“ဒါက အေမြမႈျဖစ္ေနတယ္။ ဖ်က္လိုက္လို႔ရွိရင္ အိမ္ပုံသ႑ာန္ပ်က္သြားမယ္လို႔ အေၾကာင္းျပခ်က္ ေပးပါတယ္။ ပ်ဥ္ေထာင္အိမ္က ျပင္လို႔မရေတာ့တဲ့ အေျခအေနရွိပါတယ္။ ဒါကို ဖ်က္သိမ္းဖို႔ စီစဥ္တာကို ခြင့္မျပဳတာပါ” ဟု ဦးဥာဏ္ဝင္းက ေျပာသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ လာမည့္အပတ္အတြင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ထံသို႔ စာျဖင့္ တင္ျပသြားမည္ျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ ယခုလ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္မည့္ သူမ၏ ၆၅ ႏွစ္ေျမာက္ ေမြးေန႔ကို ရန္ကုန္တိုင္း၊ မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕နယ္၊ ၁ဝ မိုင္ကုန္းရွိ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕နယ္ အန္အယ္ဒီ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚေမႏွင္းၾကည္၏ေနအိမ္တြင္က်င္းပရန္ ညႊန္ၾကားလိုက္ေၾကာင္း အန္အယ္ဒီပါတီ၏ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္လည္းျဖစ္သူ ေရွ႕ေန ဦးဥာဏ္ဝင္းက ေျပာဆိုသည္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ မွာၾကားခ်က္အရ က်ေနာ္တို႔ လက္လွမ္းမီသေလာက္ ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္းမွာရွိတဲ့ မရွိဆင္းရဲတဲ့ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူေတြကို စာအုပ္၊ ခဲတံ လႉဒါန္းေဝငွမယ့္ အစီအစဥ္ေတြလဲ လုပ္ေနပါတယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ေနအိမ္းအတြင္းသို႔ မဖိတ္ေခၚဘဲ ဝင္ေရာက္လာခဲ့သူ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသား ဂြ်န္ယက္ေတာကုိ လက္ခံထားမႈျဖင့္ အင္းလ်ားကန္ေစာင္းရွိ ေနအိမ္တြင္ ဆိုင္းငံ့ျပစ္ဒဏ္ ၁၈ လ က်ခံေနရၿပီး ၆၅ ႏွစ္ေျမာက္ ေမြးေန႔ကိုလည္း ေနအိမ္အတြင္းမွ ျဖတ္သန္းရမည္ျဖစ္သည္။
ယမန္ႏွစ္ကလည္း ဂၽြန္ယတ္ေတာကို လက္ခံထားမႈႏွင့္ ပက္သက္၍ တရားရင္ဆိုင္ေနဆဲ ကာလျဖစ္သျဖင့္ အင္းစိန္ေထာင္အတြင္း သီးသန္႔ ေဆာက္လုပ္ထားေသာ အထူးေဆာင္ အတြင္း၌ပင္ သူမ၏ ၆၄ ႏွစ္ေျမာက္ေမြးေန႔ကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရသည္။
ႏ်ဴကလီးယား သတင္း မမွန္ဟု စစ္အစိုးရျငင္း
ယမန္ေန႔ည ကမၻာ့ဖလား ေဘာလုံး ကြင္းဖြင့္ပြဲ အၿပီးတြင္ အစိုးရ MRTV ႐ုပ္/သံ သတင္းဌာနက ထုတ္လႊင့္ျပသခဲ့ၿပီး ယေန႔ထုတ္ စစ္အစုိးရပုိင္ သတင္းစာမ်ား တြင္လည္း ယင္းသတင္းကို ေဖာ္ျပထားသည္။
ဒီမုိကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ(DVB) ႏွင့္ အယ္လ္ဂ်ာဇီးရားတုိ႔ ပူးေပါင္း ထုတ္လႊင့္ခဲ့ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ထုတ္လုပ္ရန္ ႀကဳိးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနသည့္သတင္းမွာ ႏုိင္ငံေရးအရ ထုိးႏွက္ခ်က္မ်ားသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကုိ ကုိးကား၍ အစုိးရပုိင္ သတင္းဌာနမ်ားက ေရးသားသည္။
DVBသတင္းဌာန ခ်င္းမုိင္ဌာနခြဲ တာ၀န္ခံ ကုိတုိးေဇာ္လတ္က“က်ေနာ္တုိ႔ သတင္းဌာနက သတင္းဌာနေတြလုိက္နာသင့္တဲ့ စည္း မ်ဥ္း စည္းကမ္းနဲ႔အညီ လုပ္တာပါ၊ ဘယ္သူ႔ကုိမွ စြပ္စြဲတာမ်ဳိး မရွိပါဘူး ၊ က်ေနာ္တုိ႔ ဌာနရဲ့ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္က သတင္း ၊ ပညာေရး ၊ ေဖ်ာ္ေျဖမႈဆုိတာေတြ ေပးေ၀ဖုိ႔ပါ၊ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္း ၊ လူပုဂၢဳိလ္ကုိမွ နစ္နာပါေစဆုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိပါဘူး ၊ ဒါေပ မယ့္ တကယ္ျဖစ္ရင္ေတာ့ ျဖစ္ေနတာကုိ ျဖစ္တဲ့အတုိင္း က်ေနာ္တုိ႔ သတင္းထုတ္မွာပါ"ဟု ေျပာသည္။
ေနာ္ေ၀းႏုိင္ငံ အေျခစုိက္ DVB ရုပ္သံဌာနကုိ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၌ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည့္ The National Endowment for Democracy (NED) က အဓိက ပံ့ပုိးေပးေနၿပီး NED အဖြဲ႕အတြက္ ရန္ပုံေငြကုိ အေမရိကန္ကြန္ဂရက္က ႏွစ္စဥ္ ေငြေၾကး ေထာက္ပံ့ ေပးေနသည္ဟုလည္း နအဖ သတင္းစာမ်ားတြင္ ေရးသားထားသည္။
ျမန္မာႏ်ဴကလီးယားဆုိင္ရာ သတင္း ထုတ္လုပ္ေပးခဲ့သည့္ DVB ကုိ The National Endowment for Democracy (NED) အဖြဲ႕က ေထာက္ပ့ံမႈမ်ားရွိေသာ္လည္း အဓိကပံ့ပုိးေနသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမဟုတ္ဟု ကုိတုိးေဇာ္လတ္က ျငင္းဆုိလုိက္ၿပီး ယခု ျမန္မာ ႏ်ဴကလီးယားသတင္း ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈတြင္ အေမရိကန္က ေနာက္ကြယ္မွ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသည္ဟု နအဖ က စြပ္စြဲလုိျခင္းသာ ျဖစ္ ေၾကာင္းလည္း တုံ႔ျပန္ ေျပာဆိုသည္။
နအဖ သတင္းစာမ်ားတြင္ DVB သည္ လူသတ္သမား ေလလႈိင္းသံ တခုျဖစ္သည္ဟုလည္း စြပ္စြဲ ေရးသားထားသည္။
“သူတုိ႔ အစုိးရပုိင္ သတင္းဌာနေတြက စာနယ္ဇင္းက်င့္၀တ္နဲ႔အညီ လုပ္ေနတာမွ မဟုတ္တာ။ က်ေနာ္တုိ႔မွာက စကားလုံး အသုံး အႏႈန္းကအစ သတိထားရပါတယ္ ၊ နအဖ သတင္းစာေတြကေတာ့ တပ္ေျပး ၊ ၀ရမ္းေျပး ၊ လူသတ္သမား ေလလႈိင္းသံ ဆုိတာ မ်ဳိးေတြ သုံးထားတယ္ ၊ အဲဒီလုိ အသုံးအႏႈန္းေတြ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဒီသတင္းဌာနရဲ့အဆင့္အတန္းကုိ လူေတြ သိႏုိင္တာေပါ့ဗ်ာ၊ ျမန္မာျပည္ကလူေတြ သိၾကပါတယ္"ဟု ကုိတုိးေဇာ္လတ္က ဆက္လက္ ေျပာဆုိသည္။
ယင္း စစ္အစိုးရ၏ ႏ်ဴကလီးယား စီမံကိန္းႏွင့္ ဥမင္ လိုဏ္ေခါင္းဆိုင္ရာ ထိပ္တန္း လွ်ိဳ႕ဝွက္ စာရြက္စာတမ္းမ်ားကို ဗိုလ္မႉး စိုင္းသိန္း၀င္း ဆိုသူက ယူေဆာင္၍ ၂၀၁၀ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ ျပည္ပသို႔ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ထို႔ေနာက္ ယင္း လွ်ိဳ႕၀ွက္ စီမံကိန္းမ်ားကို DVB ႏွင့္ အယ္လ္ဂ်ာဇီးရား သတင္းဌာနမ်ားမွ တဆင့္ထုတ္လႊင့္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ယင္း စာရြက္စာတမ္းႏွင့္ အေထာက္အထားမ်ားကို သံုးသပ္ေရးသားထားသည့္ စာမ်က္ႏွာ ၂၀ ေက်ာ္ရွိေသာ“ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏ်ဴကလီး ယား ဆိုင္ရာ လူပ္ရွားမႈမ်ား”စာတမ္းတြင္ အေထာက္အထား အခ်က္အလက္ႏွင့္ ဓာတ္ပံု၊ ေျမပံုမ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပထားသည္ ကုိေတြ႔ရ သည္။
အဆိုပါ ဗိုလ္မႉး စိုင္းသိန္း၀င္းသည္ စစ္သက္ ၁၅ ႏွစ္ရွိ ၿပီး ဒံုးပ်ံအင္ဂ်င္ အထူးျပဳ ဘာသာရပ္ႏွင့္ ႐ုရွားမွ ဘြဲ႔ရခဲ့သူ ျဖစ္သကဲ့သို႔ မေကြးတိုင္း ပခုကၠဴခရုိင္ ၿမိဳင္ၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းရွိ လွ်ိဳ႕၀ွက္ စစ္လက္နက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္ ေရးစက္ရုံမွ ဒုတိယ အႀကီးအကဲ တဦး လည္း ျဖစ္ ေၾကာင္း သိရသည္။
စစ္အစုိးရ သတင္းစာတြင္ ဗုိလ္မႉးစုိင္းသိန္း၀င္းကုိ ဗုိလ္ႀကီးအဆင့္သာရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပမႈမွာလည္း မွန္ကန္မႈမရွိဟု ကုိတုိးေဇာ္လတ္က ဆက္လက္ေျပာဆုိသည္။
“သူက ဗုိလ္မွဴးပါ ၊ ျဖစ္တာေတာ့ မၾကာေသးဘူး ၊ လပုိင္းပဲရွိေသးတယ္ ၊ ဒါေပမယ့္ နအဖက ရႈတ္ခ်ခ်င္ေတာ့ ဗုိလ္ႀကီးအဆင့္ပဲ ရွိတယ္လုိ႔ လုပ္တာပါ ၊ က်ေနာ္တုိ႔ ေတာ္ေတာ္ၾကာၾကာကတည္းက သူနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္မိထားတာပါ"ဟု ၄င္းက ဆုိသည္။
ျမန္မာႏ်ဴကလီးယားသတင္း အယ္လ္ဂ်ာဇီးရားမွထုတ္လႊင့္ျပသမႈ မတိုင္ခင္တြင္ ျမန္မာစစ္အစုိးရႏွင့္ ပုလဲပနံသင့္ေသာ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဂ်င္မ္ ဝက္ဘ္က ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္ကို ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ ႏ်ဴကလီးယား ဆက္ဆံေရးေၾကာင့္ ဟုဆိုကာ ဇြန္လ ၃ ရက္ေန႔တြင္ ႐ုတ္တရက္ ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။
စင္ကာပူ ႏိုင္ငံ၌ ဇြန္လ ၄ ရက္မွ ၆ ရက္ေန႔ အထိ က်င္းပေသာ ရွန္ဂရီလာ ဒိုင္ယာေလာ့ဂ္ (Shangri-La Dialogue) ေဆြးေႏြးပြဲ ေခၚ ၉ ႀကိမ္ေျမာက္ အာရွလံုျခံဳေရး ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ျမန္မာ ႏ်ဴကလီးယား အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ တံခါးပိတ္ ေဆြးေႏြးပြဲ တခု ျပဳလုပ္ခဲ့ေသးသည္။
အဆုိပါအစည္းေ၀းသုိ႔ ဒုတိယ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအးျမင့္တက္ေရာက္ရန္ရွိေသာ္လည္း အယ္လ္ဂ်ာဇီးရား သတင္းဌာနက ျမန္မာ့ႏ်ဴကလီးယားသတင္း ထုတ္လႊင့္ခဲ့ရာ တက္ေရာက္ျခင္းမရွိေတာ့ဘဲ သံအမတ္ႀကီး ဦး၀င္းျမင့္သာ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။
ဗိုလ္မႉး စိုင္းသိန္းဝင္း ယူေဆာင္လာေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာ အဏုျမဴစြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ (IAEA) ၏ ၫႊန္ၾကား ေရးမႉးေဟာင္း ေရာဘတ္ ကယ္လီက လႏွင့္ခ်ီ၍ ေလ့လာဆန္းစစ္ၿပီးေနာက္ စာရြက္စာတမ္းႏွင့္ ဓာတ္ပံု အေထာက္အထားမ်ား တြင္ပါရွိေသာ စက္ယႏၲရား ပစၥည္းမ်ားသည္ ႏ်ဴကလီးယား ဆိုင္ရာ လက္နက္မ်ား ထုတ္လုပ္ရန္ အသံုးဝင္သည္ဟု မွတ္ခ်က္ခ် ထားေၾကာင္း သိရသည္။
အရွင္ဂမၻီရကို ေရြးေကာက္ပြဲ သေဘာထား ေမးျမန္း
“ျပီးခဲ့တဲ့လ ၆ ရက္ေန႔တုန္းက တခါ၊ ၂၆ ရက္တုန္းက တခါ လာေမးတယ္တဲ့။ ဦးဇင္းကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္တာ လုပ္သင့္တယ္။ ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပါ၀င္သင့္ ပါ၀င္ထိုက္တဲ့သူေတြပါဖို႔လိုတယ္လို႔ ျပန္ေျပာလိုက္တယ္လို႔ ေျပာတယ္”ဟု ယေန႔ ေထာင္၀င္စာ သြားေတြ႔သည့္ မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚေရးက ေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ ေထာင္မွထြက္သည့္အခ်ိန္တြင္ ဘာအလုပ္ျပန္လုပ္မည္နည္းဟုလည္း ေမးျမန္းသည္ဟု ဆိုသည္။
“ေထာင္ကထြက္ရင္ေတာ့ ဦးပဥၨင္းက ဘုန္းၾကီးျပန္၀တ္႐ံုေပါ့လို႔ ေျပာလိုက္တယ္တဲ့။ သူတို႔က အဲ့ဒီလိုေမးေတာ့ လႊတ္ေပးဖို႔မ်ား စိတ္ကူးရွိလား မသိဘူး။ ဦးပဥၨင္းကေတာ့ မသိဘူးလို႔ ေျပာတယ္”ဟု သူက ေျပာသည္။
လာမည့္ ဇြန္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္မည့္ အရွင္ ဂမၻီရ၏ ၃၁ ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန႔ကို ကေလးေထာင္တြင္းတြင္ပင္ အလႉေပး က်င္းပရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မိခင္ျဖစ္သူကဆိုသည္။
အရွင္ဂမၻီရ ဖမ္းဆီးခံရခ်ိန္မွ စ၍ ယေန႔အခ်ိန္ထိ မိဘမ်ားေနထိုင္သည့္ မိထၳီလာ စက္မႈဇုန္ရွိ ေနအိမ္သို႔ အာဏာပိုင္မ်ားက မၾကာခဏ လာေရာက္စံုစမ္းစစ္ေဆးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ဆဲျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
အရွင္ဂမၻီရ၏ အကိုျဖစ္သူ ကိုေအာင္ေက်ာ္ေက်ာ္၊ ညီျဖစ္သူ ကိုေအာင္ကိုကိုလြင္ႏွင့္ ေယာက္ဖျဖစ္သူ ကိုမိုးထက္လွ်မ္း တို႔ မွာလည္း ၂၀၀၇ သံဃာ အေရးအခင္းတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးခံၾကရျပီး ရွမ္းျပည္ ေတာင္ၾကီးေထာင္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴ ေထာင္ စသည့္ နယ္ေ၀းေထာင္မ်ားတြင္ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္မ်ား က်ခံေနၾကရသည္။
နာဂစ္ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ အရွင္ဂမၻီရ၏ အစ္မျဖစ္သူ မလြင္လြင္ျမင့္ တိမ္းေရွာင္ေနမႈကိုလည္း လာေရာက္ ေမးျမန္းေနသည္ဟု ဆိုသည္။
ေဒၚေရးက “နာဂစ္တုန္းက အလွဴလုပ္တဲ့သူေတြဖမ္းေတာ့ သမီးက ဒုကၡသည္စခန္းမွာေရာက္ေနတာပါ။ သားအမိခ်င္း က ေတာ့ အဆက္အသြယ္လုပ္မွာပဲ။ စကားေျပာမွာပဲ။ ဒါေတာ့ အျပစ္မရွိပါဘူးေနာ္လို႔ ေျပာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေမ့သြားလို႔ ေမးမိတာပါ ဘာညာနဲ႔ ေတာင္းပန္သြားတယ္။ အေဖၾကီးကေတာ့ ညက်ေတာ့ ေသြးေတြတိုးေရာ”ဟု ေျပာသည္။
အရွင္ဂမၻီရသည္ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ သံဃာလႈပ္ရွားမႈတြင္ ေခါင္းေဆာင္တဦးအျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့ျပီး ၂၀၀၇ ႏို၀င္ဘာလဆန္းတြင္ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည္။ အမႈေပါင္း ၁၇ မႈႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၆၈ ႏွစ္ က်ခံခဲ့ရသည္။
၂၀၀၈ ဇြန္လအတြင္းက အယူခံ၀င္ခဲ့ရာ ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္ ေလွ်ာ့ခ်ေပးခဲ့၍ ေထာင္ဒဏ္ ၆၃ ႏွစ္ျဖင့္ ကေလးေထာင္တြင္ အက်ဥ္းက်ေနရျခင္းျဖစ္သည္။
ကေလးအက်ဥ္းေထာင္တြင္ အရွင္ ဂမၻီရ၊ ရွမ္းတိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ဦးစိုင္းညြန္႔လြင္၊ ၈၈ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုေအာင္ႏိုင္၊ ေတာင္ကုတ္ NLD စည္း႐ံုးေရးမႉး ကိုမင္းေအာင္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀ နီးပါးရွိေၾကာင္း သိရ သည္။
ဧရာဝတီ လင္းပိုင္ ၅ ေကာင္ တလအတြင္း ေသဆုံး
“ပထမဆံုး စစ္ကိုင္း တိုင္းထဲမွာ ေသသြားတဲ့ ဧရာဝတီလင္းပိုင္ ႏွစ္ေကာင္ ေတြ႔တယ္၊ ေသတာကေတာ့ ဗန္းေမာ္ ပတ္ဝန္း က်င္ထဲမွာ ေသတယ္၊ ေနာက္ ကသာရဲ႕ အေရွ႕ဘက္ကမ္းမွာ တစ္ေကာင္၊ စစ္ကိုင္းတိုင္းထဲက ရြာႏွစ္ရြာမွာ တေကာင္စီ ထပ္ေတြ႔တယ္”ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ လင္းပိုင္မ်ားကို ထိန္းသိမ္း ေလ့လာေနသူ တဦးက ေျပာသည္။
လင္းပိုင္မ်ား ေသဆံုးရျခင္း အေၾကာင္းအရင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး“ႏွစ္ေကာင္က သူ႔ဘာသာ အသက္ႀကီးလို႔ ေသဆံုးသြားတဲ့ သေဘာပါ၊ က်န္တဲ့ သံုးေကာင္ကေတာ့ ငါးဖမ္းပိုက္ေတြနဲ႔ ၿငိၿပီးေသရတာပါ”ဟု ၎ကဆက္လက္ ေျပာျပသည္။
“တခ်ိဳ႕လူေတြဟာ သူတို႔ေတြရဲ႕ ငါးဖမ္းပိုက္ေတြကို လင္းပိုင္ေတြကို ကာကြယ္ထားတဲ့ ေနရာေတြမွာ လာ ခ်ထားတာမ်ိဳး ေတြ၊ ဘတၳရီအိုးေတြနဲ႔ ငါးကို ေရွာ့ရိုက္ၿပီးဖမ္းတာမ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္၊ ဒါေတြဟာ လင္းပိုင္ေတြအတြက္ အႀကီးမားဆံုး အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္”ဟု ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္ လြင္မိုး က ဧရာဝတီသို႔ေျပာသည္။
လြင္မိုးသည္ ယမန္ႏွစ္က ဧရာဝတီ လင္းပိုင္မ်ား အေၾကာင္းကို ဗီဒီယို မွတ္တမ္းအျဖစ္ ထုပ္လုပ္ခဲ့သည္။
ယင္း ဧရာဝတီလင္းပိုင္မ်ိဳးစိတ္ကို ကမာၻက အမည္ေပး သတ္မွတ္ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး တျခားႏိုင္ငံမ်ားမွလည္း ဧရာဝတီ လင္းပိုင္ဟုသာ ေခၚၾကသည္။
လင္းပိုင္မ်ားကို ကာကြယ္ရန္အတြက္ ထိန္းသိမ္း ေလ့လာေရးအဖြဲ႔သည္ ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပညာေပးလုပ္ငန္း မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး ရြာသားမ်ားသည္လည္း လင္းပိုင္မ်ားကို တမင္ ရည္ရြယ္၍ သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ိဳးမ်ား မရွိေၾကာင္း လင္းပိုင္မ်ား သုေတသနျပဳ ေလ့လာသူ တဦးကလည္း ေျပာသည္။
“လင္းပိုင္ေတြ ေသရတာကေတာ့ အမ်ားဆံုးက အသက္ႀကီးလို႔ ေသတာမ်ိဳးေတြ၊ ငါးဖမ္းပိုက္ေတြနဲ႔ မေတာ္တဆ ၿငိၿပီး ေသတာမ်ိဳးေတြျဖစ္ပါတယ္၊ လင္းပိုင္ေတြရွိတဲ့ ေဒသေတြမွာ ေနတဲ့လူေတြကေတာ့ လင္းပိုင္ကို သတ္တာမ်ိဳးေတြေတာ့ မရွိပါဘူး၊ ေဒသခံေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မႈကိုက လင္းပိုင္ကို သတ္ရင္ ကံမေကာင္းတတ္ဘူး ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္မႈေတြ ရွိတယ္ေလ” ဟု ၎ကေျပာသည္။
ဧရာဝတီ လင္းပိုင္ အေကာင္ေရသည္၂၀၀၄ ခုႏွစ္အထိ ၇၂ ေကာင္သာရွိၿပီး ယခုအခ်ိန္တြင္ ၈၉ ေကာင္ အထိ တိုးပြား လာၿပီ ျဖစ္သည္။
ဧရာဝတီ လင္းပိုင္မ်ား ထိန္းသိမ္း ေလ့လာေရးအဖြဲ႔၏ မွတ္တမ္းမ်ားအရ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၀ ေမလ အထိ လင္းပိုင္မ်ား ေသဆံုးမႈမွာ အေကာင္၂၀ ခန္႔သာ ရွိခဲ့ၿပီး ယခု ဧၿပီလအတြင္း ေသဆံုးမႈမွာ တလအတြင္း အမ်ားဆံုး ေသဆံုးမႈ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
နအဖ တပ္ ကို KNU ၿခံဳခိုတိုက္၊ ၁၂ ဦး က်ဆံုး ၂၂ ဦး ဒဏ္ရာရ
မြန္ျပည္နယ္ သံျဖဴရပ္ၿမိဳ ့နယ္အတြင္း၌ နအဖ စစ္တပ္ ယဥ္တန္းတခုကို ဇြန္လ ၁၀ ရက္ေန ့က KNU တပ္ဖြဲ ့၀င္မ်ားက ၿခံဳခို တိုက္ခိုက္လိုက္ ေသာေၾကာင့္ နအဖ တပ္ဖြဲ ့၀င္ ၁၁ ဦးေသဆံုးၿပီး ၂၀ ခန္႔ ဒဏ္ရာရရွိေၾကာင္း KNU ေျပာသည္။
“နအဖတပ္ ခမရ ၄၀၁ နဲ႔ ခမရ ၄၀၉ က စစ္ေၾကာင္းႏွစ္ခုက ဗ်ဴဟာမွဴး အေျပာင္းအေရႊ ့မွာ လမ္းလံုၿခံဳေရးလာယူတာကို က်ေနာ္ တို႔ဘက္က အျမင့္ကေန လက္ပစ္ဗုံးနဲ႔ ၿခံဳခိုတိုက္ခိုက္လိုက္တာျဖစ္တယ္၊ စစ္ကားတစီးေပၚကို တည့္တည့္မတ္မတ္ က်သြားလို႔ စစ္သား ၁၁ ေယာက္ေသၿပီး ၂၀ ဒဏ္ရာရသြားတယ္လို႔ သတင္းရတယ္”ဟု KNU/KNLA တပ္မဟာ (၆)မွ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဖဒိုေစာထဲေနက ဧရာ၀တီသို ့ေျပာျပသည္။
မြန္ျပည္နယ္ သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ ့နယ္ရွိ ဂ်ပန္ေတာင္ စခန္းေရွ ့သို ့ေရာက္ရွိလာေသာ အဆိုပါ ယဥ္တန္းကို ကရင္အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (KNLA) တပ္ရင္း ၁၆ က တပ္စုမွဴး ဖိုးထြန္းႏွင့္ တပ္သားတေယာက္က လက္ပစ္ဗံုး၊ M-79 လက္နက္မ်ားျဖင့္ ေတာင္ေပၚမွေန၍ ပစ္ခ်လိုက္ေသာေၾကာင့္ ယဥ္တန္းကိုထိကာ ယဥ္ေပၚတြင္ပါလာေသာ စစ္လက္နက္မ်ား ထပ္မံေပါက္ကြဲသျဖင့္ ယခုကဲ့သို ့အက်အဆံုးမ်ားသြားျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဖဒိုေစာထဲေနက ထပ္ဆင့္ေျပာသည္။
ဒဏ္ရာရရွိသူမ်ားကို သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ ့နယ္ ျပည္သူ ့ေဆးရံုႏွင့္ ခလရ (၆၂) တပ္ရင္းေဆးရံုတြင္ ကုသလ်က္ရွိသည္ဟု စစ္တပ္ အသိုင္း၀ိုင္းမွ သတင္းမ်ားအရသိရသည္။ အတည္မျပဳႏိုင္ေသးေသာ သတင္းမ်ားအရ ေဆးရံုတြင္ ေနာက္ထပ္ စစ္သားသံုးဦး ထပ္မံေသဆံုးသြားသည္ဟုလည္း ၾကားသိရသည္။
နအဖက ေမလ ၁၇ ရက္ေန ့တြင္ KNU ကို တိုက္ခိုက္ရန္အတြက္ စီစဥ္ေနေသာေၾကာင့္ နအဖစစ္ေၾကာင္းကို ဦးက်ိဳးသြားေစရန္ ႀကိဳတင္ ၿခံဳခိုတိုက္ခိုက္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဖဒိုေစာထဲေနက ဆိုသည္။
အလားတူ ဇြန္လ ၁၀ ရက္ေန႔ကပင္ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ဘုရားသံုးဆူ ေဒသ ၿမိဳင္သာယာရြာအနီးတြင္ ေရွ ့တန္းျပန္ နအဖ စစ္တပ္ ခမရ ၂၈၄ တပ္ရင္း စစ္ေၾကာင္းကို KNLA တပ္ရင္း ၁၆ မွ ခြဲ ၂ တပ္စုမွဴး နားပိုးဦးစီးေသာ တပ္စုမွ ေရွ ့ထြက္မိုင္းျဖင့္ တုိက္ခိုက္ခဲ့ ေသာေၾကာင့္ နအဖ စစ္သား တဦးေသဆံုးၿပီး ႏွစ္ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္ဟုလည္း သိရသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဇြန္လ ၁၀ ရက္ေန ့က KNLA မွ ၿခံဳခိုတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ နအဖ စစ္သား စုစုေပါင္း ၁၂ ဦး က်ဆံုးၿပီး ၂၂ ဦး ဒဏ္ရာရရွိ ခဲ့ေၾကာင္း တပ္မဟာ(၆)မွ သတင္းေပးခ်က္အရ သိရွိရသည္။
ယမန္ေန႔ ညဦးပိုင္းကလည္း ကရင္ျပည္နယ္ ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ ့နယ္ ေတာင္ဘက္ ၃ မိုင္အကြာရွိ ရြာသစ္ကုန္းရြာအနီးတြင္ KNU တပ္ဖြဲ ့၀င္မ်ားႏွင့္ နအဖ စစ္တပ္မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ေသးေၾကာင္း ကရင္ စစ္ေရးသတင္းရပ္ကြက္မ်ားက ေျပာသည္။
ထို႔အတူ ဇြန္လ ၁၀ရက္ေန႔ကလည္း ကရင္ျပည္နယ္ ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ ့နယ္ ကနဲေလးရြာႏွင့္ ေမာ္ဖို ့ကလို ့ေက်းရြာ ၾကားတြင္ နအဖ စစ္တပ္က ရိကၡာ၊ က်ည္ဆန္ႏွင့္ လက္နက္မ်ား သယ္ေဆာင္ခိုင္းထားေသာ ေပၚတာတန္းတခုကို KNU တပ္က စီးနင္းသိမ္းပိုက္ ႏိုင္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
“နအဖ တပ္ေတြက စစ္ဆင္ေရးအတြက္ အသံုးျပဳလာတဲ့ ေပၚတာတန္းခုကို က်ေနာ္တို ့၀င္စီးလိုက္လို႔ သိမ္းဆည္းရမိတာေတြ ကေတာ့ စကားေျပာစက္ ၃ ခု၊ က်ည္ဆန္ ၃ ေသတၱာ၊ စစ္ယူနီေဖာင္း ၃၅စံု၊ ဆန္ ၂ႏွစ္အိပ္နဲ႔ ငါးေျခာက္၂အိပ္ျဖစ္ပါတယ္”ဟု တပ္မဟာ (၆)နယ္ေျမ အထူးတပ္ရင္း ၂၀၂ မွ တပ္ရင္းမွဴး ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဘူးေဖာက ေျပာသည္။
သြားေရာက္ သိမ္းဆည္းသူမ်ားမွာ တပ္ခြဲ (၂)မွ တပ္ခြဲမွဴး ဗိုလ္ခူ၀ါး၏ တပ္ဖြဲ ့၀င္မ်ားျဖစ္သည္ဟု ၎က ဆိုသည္။
KNU သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ စစ္အစိုးရကို ဆန္႔က်င္တိုက္ပြဲ၀င္ ေနေသာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ျဖစ္ၿပီး ယခု အခ်ိန္အထိ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ျပဳလုပ္ျခင္း မရွိေသးေပ။