ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအတြက္ ႏုိင္ငံသား စီစစ္ေရးဌာန ဖြင့္လွစ္

ခ်င္းမိုင္ (မဇၥ်ိမ)။ ။ ထုိင္းႏုိင္ငံေရာက္ ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္း လုပ္သားမ်ားႏွင့္ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး လွႈပ္ရွားသူမ်ားသည္ ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္း လုပ္သားမ်ားအတြက္ ထုိင္းႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း ရေနာင္းျမိဳ႕တြင္ ႏုိင္ငံသား စီစစ္ေရးဌာနတခု ထားရွိေပးမည့္ ထုိင္းအစုိးရ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကုိ ၾကိဳဆိုလိုက္ၾကသည္။

သုိ႔ေသာ္ ထုိအစီအစဥ္သည္ ျပႆနာ ဇစ္ျမစ္ကုိ ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ျခင္းမ်ဳိး မဟုတ္ေသးေၾကာင္း သတိေပးေျပာၾကားခဲ့သည္။

ၿမိဳ႕ေတာ္ဘန္ေကာက္ေတာင္ဘက္ ပင္လယ္ကမ္းေျခတခုျဖစ္ေသာ စမတ္ဆခြန္ေဒသတြင္ အလုပ္လုပ္သည့္ မြန္လူမ်ဳိး ဝမ္ခ်ဳိင္းက ထုိင္းႏွင့္ ျမန္မာ အစုိးရတို႔ ပူးေပါင္း၍ ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ ပထမဆံုးေသာ ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးဌာနအား ရေနာင္းတြင္ ထားရွိမည့္ အစီအစဥ္ေၾကာင့္ ဝမ္းသာေက်နပ္မိေၾကာင္း မဇၥ်ိမကို ေျပာခဲ့သည္။

သူသည္ ႏုိင္ငံသား စီစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ ရေနာင္းၿမိဳ႕သုိ႔ လာမည့္လတြင္ သြားေရာက္ရန္ စီစဥ္ထားေသာ္လည္း ခရီးစဥ္အတြက္ ကုန္က်စရိတ္ႏွင့္ ခရီးစဥ္တေလွ်ာက္ ၾကံဳေတြ႔ႏုိင္သည့္ အခက္အခဲမ်ားအတြက္ စုိးရိမ္ပူပန္မွႈ ရွိေၾကာင္း ေျပာသည္။

“ျမစ္ကုိျဖတ္ၿပီး ေကာ့ေသာင္းအထိ သြားစရာေတာ့ မလုိေတာ့ဘူး” ဟု ဝမ္ခ်ဳိင္းက ေလွျဖင့္ က်န္းျမစ္ (Kyan River) ကုိ ျဖတ္၍ ရေနာင္းၿမိဳ႕မွ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕ကုိ သြားရမည့္ ခရီးစဥ္ကုိ ရည္ညႊန္း၍ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

သူက “ဒါေပမဲ့ ရေနာင္းကုိ သြားဖို႔အတြက္က ကုန္က်စရိတ္ေတြ ရွိမယ္။ ေနာက္ၿပီး လမ္းမွာ ထုိင္းအရာရွိေတြရဲ႕ ဖမ္းဆီးမွႈ ခံရႏုိင္တာေတြ ရွိတယ္။ အဲလို အဖမ္းခံရရင္လည္း ပုိက္ဆံကုန္ဦးမွာဆိုေတာ့ ပုိက္ဆံကုန္မွာခ်င္းအတူတူ လမ္းမွာ အဖမ္းမခံရေအာင္ လုပ္ေပးမယ့္ ပြဲစားေတြကုိ ပုိက္ဆံေပးၿပီးေတာ့ပဲ သြားေတာ့မယ္” ဟု ေျပာသည္။

စမတ္ဆခြန္တြင္ အေျခစုိက္သည့္ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး ျမႇင့္တင္ေရး ကြန္ယက္မွ ဒါ႐ုိက္တာ Sampong Sakaew ကမူ ထိုျပႆနာမ်ား ေျဖရွင္းရန္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းမွာ ေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သား အမ်ားအျပားေနထုိင္ေသာ ဘန္ေကာက္၊ စမတ္ဆခြန္၊ ခ်င္းမိုင္ႏွင့္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မ်ား၌ပါ ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးဌာနမ်ား ထားရွိျခင္းသည္ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

“ရေနာင္းမွာ စီစစ္ေရးဌာန ထားေပးမယ့္ အစီအစဥ္ကေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အလုပ္သမားေတြဟာ ရေနာင္းကုိ ပုိ႔ေဆာင္ေပးမယ့္ ပြဲစားေတြရဲ႕ လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားမွႈကုိ ခံရႏိုင္တာမ်ဳိးေတြ ရွိေနေသးတယ္။ တကယ္လို႔ စီစစ္ေရးဌာနေတြကုိ သူတို႔ေနတဲ့ ေနရာနဲ႔ အနီးတဝိုက္မွာ ထားေပးႏုိင္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ပြဲစားမပါဘဲ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ သြားေရာက္လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မွာပါ။ ၿပီးေတာ့ လုပ္ရကုိင္ရတာ ပုိအဆင္ေျပပါလိမ့္မယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။

ထုိင္းႏွင့္ ျမန္မာက ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအတြက္ ထိုင္းတြင္ ပထမဆံုးေသာ ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးဌာနကုိ ရေနာင္းဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ရွိ စပန္ပလာရြာတြင္ ထားရွိရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး လွႈပ္ရွားသူမ်ားက ထုိကဲ့သုိ႔ ထင္ျမင္ခ်က္မ်ား ေပးခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံ အလုပ္သမားေရးရာဌာနမွ လက္ေထာက္ ဒါ႐ုိက္တာ စူဖတ္ကူခြန္က ထုိင္းအစုိးရသည္ လက္ရွိ မုတ္သုန္ရာသီအတြင္း ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးအတြက္ ျမစ္ကုိျဖတ္၍ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္ကာ ျပဳလုပ္ၾကရမည့္ အလုပ္သမားမ်ား၏ လံုၿခံဳမွႈကုိ စုိးရိမ္သျဖင့္ ရေနာင္းၿမိဳ႕တြင္ ယခုကဲ့သုိ႔ စီစစ္ေရးဌာန ဖြင့္လွစ္ေပးရန္ ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ စီစဥ္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာခဲ့သည္။

“ျမန္မာအစိုးရဘက္ကလည္း ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကုိ တရားဝင္ သေဘာတူလိုက္တဲ့အတြက္ ဒီႏွစ္ ဇူလိုင္လကေန ေအာက္တိုဘာလအတြင္း စီစစ္ေရးအရာရွိ အေယာက္ ၂ဝ ကုိ ထုိင္းႏုိင္ငံကုိ ေစလႊတ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအရာရွိေတြဟာ တေန႔ကို အလုပ္သမား ၈ဝဝ အတြက္ ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရး ကိစၥေတြ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု စူဖတ္ကူခြန္က ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးကိစၥ ေဆာက္ရြက္ရမည့္သက္တမ္း တိုးေပးရန္လည္း ေဆြးေႏြးၾကဖြယ္ရာ ရွိသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ရေနာင္းတြင္ ထားရွိေပးမည့္ စီစစ္ေရးဌာနသည္ အနာဂတ္ကာလတြင္ အျခား နယ္စပ္ေဒသမ်ားအတြက္ စံနမူနာ ျဖစ္လာဖြယ္ရွိသည္ဟု စူဖတ္ကူခြန္က ေျပာခဲ့ေၾကာင္း ထိုင္းႏုိင္ငံ ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရးဌာန၏ ဝဘ္ဆိုဒ္ရွိ သတင္းတပုဒ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ရေနာင္းျပည္နယ္ ဒုတိယ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး နီရီဝပ္ ဖြန္နဂန္ က ထုိစီစစ္ေရးဌာနသည္ ထုိင္းႏွင့္ ျမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံလံုးအတြက္ အက်ဳိးရွိေစမည္ျဖစ္ၿပီး ထုိစီစဥ္ေဆာင္ရြက္မွႈသည္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရး ေခ်ာေမြ႔အဆင္ေျပမွႈ၏ ေရာင္ျပန္ထင္ဟပ္မွႈပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံ အလုပ္သမားေရးရာ ဝန္ၾကီးဌာန၏ မၾကာခင္က စာရင္းဇယားအရ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သား ခန္႔မွန္းေျခ ၂ သန္းခန္႔ ရွိသည့္အနက္ ယခုႏွစ္ အေစာပုိင္း ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရး အစီအစဥ္မ်ား စတင္သည့္အခ်ိန္မွစ၍ ၈၂၇၆၇ ဦးသည္ စီစစ္ေရးလုပ္ငန္း ကိစၥမ်ားအတြက္ ခရီးသြားခဲ့ၾကၿပီး ယာယီ ပတ္စ္ပုိ႔ လက္မွတ္မ်ား ထုတ္ယူခဲ့ၾကသည္။

အလုပ္သမားဝန္ၾကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ အလုပ္သမား ခန္႔ထားေရးဌာနက ထုတ္ျပန္ရာတြင္ ႏုိင္ငံသား စီစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ ျပင္ဆင္မွႈမ်ားသည္ အေတာ္အသင့္ ခရီးေရာက္ေနၿပီး တရားမဝင္ အလုပ္လုပ္ကုိင္မွႈမ်ား အဆံုးသတ္ေစရန္အတြက္ ေကာ္မတီတရပ္ ဖြဲ႔စည္းကာ ယခုႏွစ္ကုန္တြင္ ျပ႒ာန္းဖြယ္ရွိသည့္ ဥပေဒႏွင့္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ တရားမဝင္ အလုပ္သမားမ်ားအား အသစ္ေရာက္ရွိလာမည့္ တရားဝင္ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ အစားထုိးေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က တရားမဝင္ အလုပ္သမား ၁၁၄၃၆ ဦး အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရၿပီး တရားမဝင္ အလုပ္ခန္႔ထားသူ အလုပ္ရွင္ေပါင္း ၁၅၁၈ ဦး ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည္။

သို႔ရာတြင္ ေလ့လာသံုးသပ္သူမ်ားက ထုိကိန္းဂဏန္းသည္ အမွန္တကယ္ အဖမ္းခံခဲ့ရသည့္ တရားမဝင္ အလုပ္သမား အေရအတြက္ထက္ မ်ားစြာ ေလ်ာ့နည္းေနသည္ဟု သံုးသပ္ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္အေျခစုိက္ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ (HRW) ႏွင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေဖာင္ေဒးရွင္း (HRDF) တို႔ ယခုလ အေစာပုိင္းက ဂ်နီဗာၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီတြင္ ပူးတြဲထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ေၾကညာခ်က္ထဲတြင္လည္း ထုိင္းႏုိင္ငံရွိ ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားအေရးကုိ ေဖာ္ျပထားသည္။

ထုိေၾကညာခ်က္ကုိ ကုလသမဂၢက ၁၄ ပိုင္းခြဲကာ က်င္းပခဲ့သည့္ လူ႔အခြင့္အေရး အစည္းအေဝး၏ ေရႊ႔ေျပာင္းေနထုိင္သူမ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အစီရင္ခံစာ ထြက္ေပၚလာၿပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္ HRW ႏွင့္ HRDF တို႔က ပူးတြဲထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ကုလသမၼဂၢမွ ေရႊ႔ေျပာင္းေနထုိင္သူမ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အထူးသတင္းထုတ္ျပန္ေရးဌာနက ထုိင္းအစုိးရထံသုိ႔ ယမန္ႏွစ္ႏွင့္ ယခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေရးတၾကီး အသိေပးစာ ၄ ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

အဆိုပါ ၄ ေစာင္မွာ (၁) လာအိုမ်ားကုိ ႏွင္ထုတ္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ (၂) ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား၏ ႏုိင္ငံသား စီစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ (၃) ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ဆိုးရြားစြာ ဆက္ဆံမွႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ (၄) ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား လုပ္ငန္းခြင္တြင္ ဒဏ္ရာ ရရွိသည့္အခါ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျဖင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံမွႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတိေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ သတိေပးခ်က္မ်ားအေပၚ ဘန္ေကာက္အစိုးရက ပထမကိစၥႏွင့္ တတိယကိစၥ အေပၚတြင္သာ ျပန္ၾကားခဲ့သည္။

၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ကတည္းက ထုိင္းႏွင့္ ျမန္မာ သေဘာတူညီခဲ့ၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္မွ စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံသား စီစစ္ေရး မူဝါဒသည္ တရားမဝင္ေသာ ေရႊ႔ေျပာင္းေနထုိင္မွႈမ်ားကုိ ကုိင္တြယ္ရန္အတြက္ဆိုသည့္ ရည္မွန္းခ်က္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေသာ္လည္း လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစားထားျခင္း မရွိဟု HRW ႏွင့္ HRDF ပူးတြဲေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

“လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည့္အစား အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ႏွင္ထုတ္မည့္ အရိပ္အေယာင္မ်ားမွာ သိသာစြာ ေပၚလြင္ေနျပီး မွတ္ပံုတင္ႏုိင္မည့္ အလုပ္သမားမ်ားအတြက္သာ အစီအစဥ္မ်ားက အဆင္ေျပေပလိမ့္မည္။ တရားဥပေဒႏွင့္ မညီညြတ္ေသာ ပြဲစားမ်ားအတြက္လည္း ပြဲခ မတန္တဆရမည့္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္သည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔သည္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အထူးသတင္းထုတ္ျပန္ေရး ကုိယ္စားလွယ္၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကုိ ေထာက္ခံၿပီး ထိုင္းႏုိင္ငံမွ ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးမူဝါဒ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနျခင္းအေပၚ ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ရန္ ေတာင္းဆိုပါသည္” ဟု ပူးတြဲေၾကညာခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။

HRW က ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ျမႇင့္တင္ကာ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္စံညႊန္းႏွင့္ညီေသာ ကတိကဝတ္မ်ားကုိ လိုက္နာေစာင့္ထိန္းလာေစရန္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ အကူအညီမ်ား ေပးႏုိင္ေရးအတြက္ ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္ေလ့လာ အကူအညီေပးမွႈကုိ ေလးနက္စြာ ေထာက္ခံျပီး ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ၏ ေဆာင္ရြက္မွႈကုိလည္း ေထာက္ခံထားသည္။