အာရွလံုၿခံဳေရး ညီလာခံ ျမန္မာ ဒုကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး တက္ေရာက္ဖို႔ ပ်က္ကြက္

စင္ကာပူႏုိင္ငံမွာ ေသာၾကာေန႔ကစၿပီး က်င္းပေနတဲ့ ရွန္ဂရီလာ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံအၾကား ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡအျပင္ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ရဲ႕ အေျခအေနေတြကိုပါ ထည့္သြင္းေျပာဆိုလာၾကဖြယ္ ရွိတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လဲ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ဘက္က ကိုယ္စားလွယ္ေခါင္းေဆာင္ကေတာ့ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္လာခဲ့ျခင္း မရွိဘူးလို႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ လံုၿခံဳေရး သုေတသန ပညာရွင္ ေဒါက္တာ ေမာင္ဇာနည္က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ဦးသန္းလြင္ထြန္းက ေဒါက္တာဇာနည္ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတာပါ။

ရွန္ဂရီလာ ဒိုင္ယာေလာ့ ေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕အေၾကာင္းကို ေဒါက္တာ ဇာနည္က ပထမဆံုး ခုလို ရွင္းျပပါတယ္။

“အဓိကကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အာရွပစိဖိတ္ေဒသမွာ သူတုိ႔ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ လံုၿခံဳေရး၊ ေနာက္တခါ WMD လို႔ေခၚတဲ့ Weapons of Mass Destruction၊ ဒီ လူသားေတြကို ေထာင္ သိန္းနဲ႔သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ေသတဲ့ ႏ်ဴကလီးယားလို လက္နက္မ်ိဳး၊ ေနာက္တခါ biological weapons ေတြ၊ အဲဒီဟာမ်ိဳး လက္နက္ေတြ ထုတ္ႏိုင္တဲ့ နည္းပညာေတြ၊ အဲဒီလက္နက္ ထုတ္ႏုိင္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ ဆိုးတဲ့အစိုးရေတြ လက္ထဲ မေရာက္ဖို႔၊ ေနာက္တခါက်ေတာ့ တျခား အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ လက္ထဲ မေရာက္ဖို႔။ ဘယ္လိုေျပာရမလဲဗ်ာ၊ က်ေနာ္တို႔ 9/11 နယူးေယာက္မွာ ေလယာဥ္ပ်ံနဲ႔ attack လုပ္တဲ့ကိစၥ ေနာက္ပိုင္းမွာစၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံေတြ security ကိစၥ၊ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လံုၿခံဳေရးကိစၥကို ညိႇႏိႈင္းဖလွယ္ဖို႔ သူတုိ႔ စလုပ္ၾကတာ။”

အခု ဒီေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ အခ်ိန္ကိုက္ပဲေပါ့ေနာ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ ျမန္မာျပည္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား လက္နက္နည္းပညာ ဖလွယ္ေနတဲ့ကိစၥေတြ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ ကိစၥေတြကလဲ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနေတာ့ ဒီအစည္းအေ၀းပြဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ကေရာ၊ ျမန္မာစစ္တပ္ဘက္ကေရာ လာေရာက္ၿပီးေတာ့ တက္ေရာက္တဲ့သူေတြ ေတြ႔ခဲ့လားခင္ဗ်။ -

“ဒီႏွစ္ေတာ့ အစိုးရရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအးျမင့္ ရယ္၊ ေနာက္တခါ ဒီႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ နအဖ သံအမတ္ႀကီး ဦး၀င္းျမင့္၊ အရင္တုန္းက ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေဟာင္းေပါ့ေလ။ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ နံမည္ေတာ့ ေတြ႔တယ္။ စစ္တပ္အစိုးရနဲ႔ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ နံမည္ေတာ့ ေတြ႔တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း ဆိုေတာ့ ဦး၀င္းျမင့္ နဲ႔ က်ေနာ္နဲ႔ေတြ႔ေတာ့ ႏုတ္ဆက္လုိက္ၿပီးေတာ့ ေမးၾကည့္တာ။ အဲန္ကယ္လ္ ေနေကာင္းလား ေမးၿပီးေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအးျမင့္ နံမည္ေတြ႔တယ္၊ လာမွာလား၊ က်ေနာ္ မေတြ႔လို႔လို႔ ေမးေတာ့ သူက မလာဘူးတဲ့။ လာခါနီးေလးမွ ခရီးစဥ္ကို ဖ်က္လိုက္တယ္တဲ့။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္ ထင္တာက အယ္လ္ဂ်ာဇီးယား (Aljazeera) က ထုတ္လိုက္တဲ့ ျမန္မာျပည္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ဒံုးက်ည္လုပ္တဲ့ကိစၥရယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ကို ထုတ္ဖို႔ ျမန္မာစစ္တပ္က ထုတ္ဖို႔ အႀကီးအက်ယ္ ၾကံေနတယ္၊ အဲဒီဟာက သတင္းေပါက္သြားတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္ထင္တယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအးျမင့္က ဒီမွာလာမယ္ဆုိရင္ သူ႔ကို ၀ိုင္းၿပီးေတာ့ ေမးၾကျပဳၾကမွာ၊ ဘယ္လိုေျပာမလဲ အဲဒီလို အေျခအေနရွိလို႔ မလာဘူးလို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္။”

ေလာေလာဆယ္က ဒီေန႔ဖြင့္ပြဲအခမ္းအနားမွာက ထူးျခားတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြ ဘာေတြ ရွိေသးလဲ။ က်ေနာ္တို႔ သိသေလာက္ေတာ့ ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတကေန တက္ၿပီးေတာ့ မိန္႔ခြန္းေျပာတယ္။ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ကိစၥေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ အေလးေပးေျပာသြားတယ္လို႔ ၾကားရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ကိစၥေတြကိုေရာ တစံုတရာ ထည့္ၿပီးေတာ့ ေျပာသြားတာေတြ ရွိလား။ -

“အဲဒီကိစၥကိုေတာ့ သူက လံုး၀ ထည့္မေျပာသြားဘူး။ သူက ဒီ အာရွတိုက္မွာ အာရွတိုက္ရဲ႕ လံုၿခံဳေရးကို အဓိကေပါ့ေလ စိုးရိမ္မႈျဖစ္ေစတာကေတာ့ ဒါ ေျမာက္ကိုရီးယားျဖစ္တယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားက ေတာင္ကိုရီးယားရဲ႕ ရန္သူလို တဖက္နဲ႔တဖက္ ေလာေလာဆယ္ သတ္မွတ္ထားၿပီးေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ စကားစစ္ထိုးေနတဲ့ အေနအထားမွာ ေရာက္လာတယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ ျမန္မာျပည္ကိစၥမွာေတာ့ သူက ျမန္မာျပည္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္နဲ႔ မဆလ ဦးေန၀င္းေခတ္က သမၼတ ခ်န္ဒူး၀မ္ လာတဲ့အခ်ိန္မွာ အာဇာနည္ကုန္းမွာ ဗံုးခြဲၿပီးေတာ့ ေတာင္ကုိရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ၁၇ ေယာက္ေလာက္ ဒုတိယ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အပါအ၀င္ သူတို႔ အသတ္ခံလိုက္ရတယ္။ အဲဒီကိစၥကို သူက ထည့္ေျပာသြားတယ္။ အဲဒီကိစၥကစၿပီးေတာ့ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္ကစၿပီးေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားက ေတာင္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံကို ရန္လိုၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳး လုပ္လာတာေပါ့ေလ။ အဲဒါေတြ ေျပာတယ္။ တျခား ေျပာသြားတာကေတာ့ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ေတြ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ေတြလက္ထဲ မေရာက္ဖို႔ဆိုတာ အဓိက တခ်က္ေပါ့။”

ဒီေနရာမွာ ထူးဆန္းေနတာတခုက ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ကိစၥေတြ၊ စြပ္စြဲေနတဲ့ကိစၥေတြအရဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ထုတ္လုပ္ေရးကိစၥ၊ ႏ်ဴကလီးယား အေရးကိစၥေတြမွာ စစ္ေရးကိစၥေတြမွာ ကူညီေနတယ္။ ေတာင္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံကက်ေတာ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ေနတယ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ ဒီ ကိုရီးယား ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုးနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ပတ္သက္ေနမႈက စိတ္၀င္စားစရာ ျဖစ္မေနဘူးလား။ -

“ဒီလိုဗ်။ ေတာင္ကိုရီးယားက ျမန္မာျပည္မွာ သူက သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ေတြ ၀ယ္ၿပီးေတာ့ ဒါမွမဟုတ္ရင္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔မွာပဲ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈမွာ အျမတ္ထုတ္ဖုိ႔ ၾကံေနတာမဟုတ္ဘူး။ သူက ၁၉၉၃-၉၄ ခုႏွစ္ေလာက္ ကတည္းက ေတာင္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံမွာ အထူးသျဖင့္ ေဒ၀ူး ကုမၸဏီက ဒီမွာလာၿပီးေတာ့ လက္နက္ငယ္နဲ႔ လက္နက္လတ္ေတြ ထုတ္တာကို က်ေနာ္တုိ႔ ကပစ မွာ အႀကီးအက်ယ္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ လက္နက္ထုတ္ယူ လုပ္ငန္းေတြကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္က ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္နဲ႔ လာၿပီးေတာ့ လုပ္ေပးေနတာပဲ။ ဒါေၾကာင့္မိုလို႔လဲ က်ေနာ္တို႔ ေရနံ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ကိစၥေတြမွာ ေဒ၀ူးက ေတာ္ေတာ္ကို အက်ိဳးအျမတ္လဲ ရေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတာက ဒီ ေဒ၀ူးက ရလာတဲ့ပိုက္ဆံေတြက ဒီအထဲမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတဲ့ ပိုက္ဆံေတြက ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လက္နက္ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ၊ ႏ်ဴကလီးယားတို႔ ဒံုးက်ည္တို႔ အဲဒီအထဲမွာ ပိုက္ဆံေတြ၀င္သြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားက ကိုရီးယားခ်င္း ျဖစ္ေပမဲ့ စစ္ျဖစ္မယ့္အေနအထားမ်ိဳး၊ အဲဒီ အေနအထားမွာ က်ေနာ္တုိ႔ႏိုင္ငံမွာ ဒီ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုးေပါ့ေလ ၀င္ၿပီးေတာ့ အလြန္ဆိုးရြားတဲ့ တပ္မေတာ္ အစိုးရကို ေငြေရးေၾကးေရး အရေရာ နည္းပညာအရေရာ ကူညီေနတယ္။ အဲဒီကိစၥကေတာ့ အေႏွးနဲ႔အျမန္ ကမၻာအစိုးရေတြ အေနနဲ႔ လူသားျပဳန္းတီးမယ့္ လက္နက္ေတြ မျပန္႔ပြားေရး ဆိုတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ သိလာမယ့္အေနအထားမွာ ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္။”

ရွန္ဂရီလာ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ ဒုတိယေန႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး တက္ေရာက္ၿပီး ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးမႈမွာလဲ ပါ၀င္လာဖြယ္ရွိတယ္လို႔ ေဒါက္တာ ဇာနည္က ေျပာသြားပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ လူကုန္ကူးခံရသူ အမ်ားစုမွာ ျမန္မာမ်ားျဖစ္

ခ်င္းမိုင္ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ထုိင္းႏုိင္ငံရွိ လူကုန္ကူးခံရသူ အမ်ားဆံုးမွာ ျမန္မာလုပ္သားမ်ားျဖစ္ၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ တေန႔တျခား ႀကီးထြားက်ယ္ျပန္႔လာေသာ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းတြင္ အလုပ္သမားမ်ား ျပတ္လပ္ေနျခင္းကလည္း လူကုန္ကူးမွႈ ျပႆနာကုိ ပုိမိုဆိုးရြားေစခဲ့သည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး အုပ္စုမ်ားက ေျပာဆိုၾကသည္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ သတ္မွတ္ခ်က္အရ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ လူကုန္ကူးခံရမႈ အေျခအေနမ်ားသည္ စုိးရိမ္စရာ ျဖစ္ေနၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ပုိမိုမ်ားျပားလာခဲ့သည္ဟု အလုပ္သမား အခြင့္အေရး ျမွင့္တင္ေရးကြန္ယက္ ဒါ႐ုိက္တာ Sompong Sakaew က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။ ဤ NGO အဖြဲ႔အစည္းသည္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ ေတာင္ဘက္ရွိ ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ ပင္လယ္ေကြ႔ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းႏွင့္ ဆားထုတ္လုပ္မွႈ လုပ္ငန္းမ်ား အဓိက လုပ္ကုိင္ရာ စမတ္ဆခြန္ Samut Sakhon တြင္ အေျခစုိက္သည္။
“အႀကီးမားဆံုး ျပႆနာကေတာ့ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းေတြမွာပါ။ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြဟာ အလွည့္ျဖားခံရၿပီးေတာ့ အခက္အခဲ အပင္ပန္းဆံုးနဲ႔ အၾကာရွည္ဆံုး အလုပ္ေတြကုိ အတင္းအက်ပ္ လုပ္ခုိင္းတာ ခံေနရပါတယ္” ဟု Sompong Sakaew က ေျပာသည္။

မၾကာေသးခင္က ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားအရ ထုိင္းႏိုင္ငံရွိ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား အေရအတြက္မွာ ၃ သန္းေက်ာ္ ရွိေနၿပီး ၎တို႔အနက္ တရားဝင္ မွတ္ပံုတင္ထားေသာ အလုပ္သမား အေရအတြက္မွာ ၇ သိန္းခန္႔သာ ရွိသည္။ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား အမ်ားစုမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ျဖစ္ၾကသည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံရွိ လုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစုမွာ အလုပ္သမားမ်ားအား တရားဝင္ခန္႔ရန္ စိတ္ပါဝင္စားမႈ ေလ်ာ့နည္းေနၾကၿပီး လုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစုမွာ ဥပေဒကုိ ဆန္႔က်င္ကာ ေစ်းေပါေသာ တရားမဝင္ အလုပ္သမားမ်ားကုိသာ ခန္႔ထားေလ့ရွိၾကသည္။

“ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ ေရထြက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္းမွာ လူကုန္ကူးမွႈ ျပႆနာေတြ ရွိေနတာကုိ မေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့ရင္ ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ ပင္လယ္အစားအစာေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ သပိတ္ေမွာက္မႈ ခံရစရာ ရွိပါတယ္” ဟု Sompong Sakaew က သတိေပးခဲ့သည္။

ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ရွိ လူကုန္ကူးမွႈ ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ေရး ေဖာင္ေဒးရွင္း၏ အဆိုအရ ယခုႏွစ္တြင္ လူကုန္ကူးခံရသည့္ အမႈေပါင္း ၁၃၈ ခုအထိ ေဖာင္ေဒးရွင္းသုိ႔ တိုင္ၾကားခဲ့ၿပီး ထုိႏႈန္းထားသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ကထက္ ၃ ဆမွ် ျမင့္တက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိသတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အား ဇြန္လ ၃ ရက္ေန႔က ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ လူကုန္ကူးမွႈ တိုက္ဖ်က္ေရးေန႔ အႀကိဳ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံ ေျမာက္ပုိင္းတြင္လည္း လူကုန္ကူးမႈ အေျခအေနမ်ားသည္ ဆိုးရြားလ်က္ပင္ ရွိေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွ ျမန္မာအမ်ဳိးသား လူငယ္မ်ားသည္ လိမ္လည္လွည့္ျဖားခံရကာ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕တြင္ ႐ုိတီ ေရာင္းေနရသည့္ အျဖစ္မ်ဳိး ရွိေနၿပီး လူကုန္ကူးမႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားသည္ ျမန္မာကေလးငယ္မ်ားအား ျဖားေယာင္းကာ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ အလုပ္လုပ္ခုိင္း႐ံုမွ်မက ေနာက္ပုိင္းတြင္ ထုိကေလးငယ္မ်ားအား ထုိင္းႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းရွိ ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ပန္းမ်ား လွည့္လည္ေရာင္းခ်ခုိင္းသည္လည္း ရွိေနသည္ဟု ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕ရွိ ထုိင္းႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္း လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အဖြဲ႔၏ မန္ေနဂ်ာ Duan Wongsa က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“သိပ္ေတာင္ မၾကာေသးဘူး၊ လူကုန္ကူးတဲ့သူေတြက Tak ျပည္နယ္က နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြက ကေလးငယ္ေတြကုိ ထိုင္းႏုိင္ငံအတြင္းပုိင္းက ျပည္နယ္ေတြကုိ ပုိ႔ၿပီးေတာ့ အလုပ္လုပ္ခုိင္းၾကတယ္။ ကေလးေတြကုိ အရမ္းနည္းတဲ့ မျဖစ္စေလာက္ လစာေလးေတြနဲ႔ အိမ္ေဖာ္လုပ္ခုိင္းၾကတယ္” ဟု သူမက ဆက္ေျပာခဲ့သည္။

လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ေၾကးမံု ေဖာင္ေဒးရွင္းမွ အႀကီးအကဲ Ekkalak Lumchomkae က ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ လူကုန္ကူးမွႈ အေျခအေနသည္ စုိးရိမ္စရာေကာင္းသည့္ အက်ပ္အတည္း အေျခအေနကုိ ဆိုက္ေရာက္ေနၿပီး အဆိုးဆံုးမွာ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္း နယ္ပယ္တြင္ ျဖစ္သည္ဟု မဇၥ်ိမကို ေျပာခဲ့သည္။

GreenFacts.org ဝက္ဘ္ဆိုဒ္က ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ ထုိင္းႏုိင္ငံအား ငါးႏွင့္ ေရထြက္ကုန္ ပစၥည္းမ်ား တတိယ အမ်ားဆံုး တင္ပုိ႔ေသာ ႏုိင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းတြင္ အလုပ္သမားမ်ား ျပတ္လပ္လ်က္ ရွိေနၿပီး ခန္႔မွန္းခ်က္တခုအရ အလုပ္သမား တေသာင္းေက်ာ္ လိုအပ္လ်က္ ရွိေနသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ အလုပ္သမား ျပတ္လပ္ရွားပါးမႈသည္ လူကုန္ကူးသူမ်ားအတြက္ ေစ်းခ်ဳိခ်ဳိႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ား ရွာေဖြေပးစရာ လုပ္ကြက္တခုကို ျဖစ္ထြန္းေစခဲ့သည္။

“ကြင္းဆင္းေလ့လာမႈေတြအရ လူကုန္ကူးသူေတြရဲ႕ ေနာက္မွာ ႏုိင္ငံေရးသမားတခ်ဳိ႕နဲ႔ အရာရွိတခ်ဳိ႕ရွိေနၿပီး လူကုန္ကူးသူေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးေနပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဥပေဒေတြဟာ ထိေရာက္မႈမရွိ ျဖစ္ကုန္ၿပီး အရာရွိေတြကလည္း ဥပေဒကုိ လ်စ္လ်ဴရွႈေနၾကပါတယ္” ဟု Ekkalak က ဆိုခဲ့သည္။

လူကုန္ကူးခံရသူမ်ား လုပ္ကုိင္ေနရသည့္ အျခားလုပ္ငန္းမ်ားမွာ ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္း၊ ေတာင္းစားသည့္ လုပ္ငန္းႏွင့္ ပန္းေရာင္းသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ၿပီး အေျခအေနမ်ားမွာ ၂၀၀၈ ႏွင့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မ်ားက ကဲ့သုိ႔ပင္ တုိးတက္မႈ မရွိေသးဟု ေၾကးမံု ေဖာင္ေဒးရွင္း၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။

ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားက ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ အလုပ္လုပ္ခြင့္ ရရန္အတြက္ လူပြဲစားမ်ားသုိ႔ ေပးရသည့္ ေငြေၾကးပမာဏမွာလည္း ပိုမ်ားလာၿပီး မၾကာေသးခင္က ေပါက္ေစ်းအရဆိုလွ်င္ ဘတ္ ၂၀၀၀၀ (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၀၀ ခန္႔) မွ ဘတ္ ၂၅၀၀၀ အထိ ရွိေနၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က လူပြဲစားမ်ား ေတာင္းဆုိသည့္ႏႈန္းထက္ ၂ ဆနီးပါး ျမင့္တက္ေနသည္။ အလုပ္သမား အမ်ားစုမွာ ထုိေငြကုိ ျပန္ဆပ္ႏုိင္ေရးအတြက္ အနည္းဆံုး တႏွစ္ခန္႔ ယူရေလ့ရွိသည္ဟု Ekkalak က ေျပာသည္။

Ekkalak က ဆက္လက္ေျပာရာတြင္ ထိုင္းရဲမ်ားသည္ သံသယရွိေသာ စက္႐ံုမ်ားအား အလစ္ဝင္ေရာက္ စစ္ေဆးျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာလူကုန္ကူးသူ အနည္းစုကုိသာ ဖမ္းဆီးႏုိင္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကုိင္ေနသူမ်ားကုိမူ ဖမ္းဆီးႏုိင္ျခင္း မရွိဟု ေျပာခဲ့သည္။ “ေဒသတြင္းက ရဲေတြဟာ အဓိက က်သူေတြကုိ က်ေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးအတိုင္း အေရးယူဖို႔ ဝန္ေလးေနၾကၿပီးေတာ့ သိပ္အဓိက မက်တဲ့ လူေတြကုိပဲ အေရးယူေနၾကပါတယ္” ဟု ေျပာခဲ့သည္။

ထုိေဖာင္ေဒးရွင္းမွ လူကုန္ကူးမွႈ ျပႆနာ ဆိုးဆိုးရြားရြားျဖစ္ေနေသာ ပင္လယ္ႏွင့္ထိစပ္ေနသည့္ Songkhla၊ Chonburi၊ Samut Sakhon ႏွင့္ Samut Prakan ျပည္နယ္မ်ားအား နာမည္ပ်က္စာရင္းထဲသုိ႔ ထည့္သြင္းခဲ့သည္။

မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွ ၁၄ ႏွစ္ အရြယ္ရွိ မူဆလင္ ကေလးမေလး တဦးသည္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ပန္းလွည့္လည္ေရာင္းခ်ရန္ ျဖားေယာင္းျခင္း ခံခဲ့ရၿပီး သူမ အလုပ္လုပ္ခဲ့သည့္ ၂ ႏွစ္စာအတြက္ သူမ၏ အလုပ္ရွင္ထံမွ လခ မရခဲ့ဟု ေျပာသည္။

“သူတို႔က အေမ့ကုိ သမီးရဲ႕ လုပ္အားခေတြ ေပးမယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေမလည္း တကယ္ မရဘူး။ သမီး ပန္းေရာင္းလို႔ ပုိက္ဆံသိပ္မရတဲ့ အခါမ်ဳိးဆို ေခါင္းကုိလည္း ႐ုိက္တယ္” ဟု ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ ကေလးမေလးက ေျပာခဲ့သည္။

သူမသည္ အိမ္နီးခ်င္းမ်ား အကူအညီျဖင့္ အဓမၼခုိင္းေစသူ အလုပ္ရွင္ လက္ထဲမွ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီး မဲေဆာက္ၿမိဳ႕သုိ႔ ျပန္လာခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ နယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕၊ ထုိင္းႏိုင္ငံ အေနာက္ေတာင္ ကမ္း႐ုိးတန္းရွိ နယ္စပ္ ရေနာင္းၿမိဳ႕ႏွင့္ ေျမာက္ပုိင္းရွိ ခ်င္းရုိင္ေဒသ တို႔သည္ လူကုန္ကူးသူမ်ား က်က္စားေသာ ေနရာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံ လူမွႈဖြံ႔ၿဖိဳးေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးဝန္ႀကီး Issara Somchai က ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ကင္ပိန္းဖြင့္ပြဲတြင္ လူကုန္ကူးမွႈမ်ားသည္ ရွႈပ္ေထြးေသာ အေနအထားမ်ား ျဖစ္လာေနသည္ဟု ေျပာခဲ့သည္။

လူကုန္ကူးမႈ ကြန္ယက္မ်ားသည္ ကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ လူငယ္မ်ား၏ ပုိမိုတိုးတက္လိုေသာ ဘဝကုိ ရရွိလိုသည့္ စိတ္ဆႏၵ အေျခအေနကုိ အသံုးခ် မက္လံုးေပးကာ ၎တုိ႔အား အႏၱရာယ္ရွိေသာ အေျခအေနသုိ႔ တြန္းပုိ႔လ်က္ရွိေနသည္ဟု ထုိင္းႏုိင္ငံ ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရးဌာန ဝက္ဘ္ဆိုဒ္၏ ေသာၾကာေန႔က ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရသည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ ပထမဆံုးေသာ လူကုန္ကူးမွႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ဥပေဒသည္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ စတင္ခ်မွတ္ခဲ့ကာ တစစ ႀကီးထြားလာေနသည့္ ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းရန္ ရည္ရြယ္ခဲ့သည္။ ထုိဥပေဒအရ တရားမဝင္ အလုပ္ခန္႔ထားမႈ၊ တရားမဝင္ လူကုန္ကူး ေခၚေဆာင္သြားမွႈ၊ လူပြဲစားမ်ားမွ အလုပ္သမားမ်ားအား တရားမဝင္ လႊဲေျပာင္းေရာင္းခ်မႈ၊ ၿခိမ္းေျခာက္ကာ အလုပ္ခုိင္းေစမႈ၊ ေခါင္းပံုျဖတ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အလုပ္အတင္းအက်ပ္ ခုိင္းေစမႈ စသည့္ လူကုန္ကူးမႈ ပံုစံမ်ဳိးစံုအား တားျမစ္ထားသည္။

ထုိဥပေဒအရ လူကုန္ကူးခံရသူမ်ားအား ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ခုိင္းေစျခင္း၊ အျပာစာအုပ္ အျပာဗီဒီယို စသည့္ ရာဂစိတ္ ျဖစ္ေစရန္ ရည္ရြယ္သည့္ အရာမ်ား ျဖန္႔ခ်ိရန္အတြက္ လူကုန္ကူးခံရသူ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအား အသံုးခ်ျခင္း၊ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အျမတ္ထုတ္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အသံုးခ်ျခင္း၊ ကၽြန္ကဲ့သုိ႔ ခုိင္းေစျခင္း၊ အတင္းအက်ပ္ ေတာင္းစားခုိင္းကာ ေတာင္း၍ရသည့္ ပုိက္ဆံမ်ားအား ေခါင္းပံုျဖတ္ျခင္း၊ ကုိယ္တြင္း အဂၤါအစိတ္အပုိင္းမ်ားအား ေရာင္းခ်ရန္အတြက္ အက်ပ္ကုိင္ျခင္းတို႔ႏွင့္ လူကုန္ကူးကာ ေခါင္းပံုျဖတ္ အျမတ္ထုတ္မႈ ပံုစံမ်ဳိးစံုအား တင္းက်ပ္စြာ တားျမစ္ထားသည္။

သုိ႔ေသာ္ လူအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားက ျပႆနာ ေျပလည္မႈသည္ ဥပေဒျပ႒ာန္း႐ံုႏွင့္ မလံုေလာက္ဘဲ ထုိဥပေဒကုိ လိုက္နာအသံုးခ်ၾကမွသာလွ်င္ ျပႆနာမ်ား ေလ်ာ့နည္းသြားလိမ့္မည္ဟု ေထာက္ျပခဲ့ၾကသည္။ ေဒသဆိုင္ရာ ရဲမ်ားသည္ လက္နက္မ်ား ကုိင္ေဆာင္ထားေလ့ရွိသည့္ သုိ႔မဟုတ္ လူမႈေရး အရွိန္အဝါ ၾသဇာႀကီးသည့္ လူကုန္ကူးသူမ်ားအား ဖမ္းဆီးအေရးယူရန္ စိတ္မပါဘဲ ျဖစ္ေနၾကကာ ဥပေဒမွ ျပ႒ာန္းထားသေလာက္ အေရးယူမႈမ်ား မျပဳလုပ္ဘဲ အျဖစ္သေဘာခန္႔သာ ေဆာင္ရြက္အေရးယူေနၾကသည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး လွႈပ္ရွားသူမ်ားက ဆိုၾကသည္။