လူထုစိတ္ဝင္စားမႈ နည္းပါး စည္း႐ံုးေရးခက္ခဲဟု ပါတီမ်ား ေျပာ

နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ)။ ။ လူထုက ပါတီႏိုင္ငံေရးအေပၚ စိတ္ဝင္စားမႈ ေလ်ာ့နည္းေနသျဖင့္ စည္း႐ံုးေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အခက္အခဲရွိေၾကာင္း ပါတီတည္ေထာင္ခြင့္ ရရွိၿပီးျဖစ္သည့္ ပါတီအခ်ဳိ႕ထံမွ စံုစမ္းသိရွိရသည္။

ပါတီတည္ေထာင္ခြင့္ ရရွိၿပီးျဖစ္သည့္ အမ်ဳိးသား ႏိုင္ငံေရးမဟာမိတ္မ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္၊ ဝံသာႏု NLD၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ အမ်ဳိးသား အင္အားစု၊ ျပည္ေထာင္စု ဒီမိုကေရစီပါတီႏွင့္ မတူကြဲျပားေရးပါတီ၊ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ျမန္မာျပည္) တို႔က ထိုကဲ့သို႔ ေျပာဆိုၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
“ျပည္သူလူထုက ပါတီႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ကင္းကြာေနတာ ႏွစ္ ၂ဝ ရွိၿပီ။ အဲဒါေၾကာင့္ စည္း႐ံုးေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အခက္အခဲ ရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အခ်င္းခ်င္းထိေတြ႔မႈတို႔၊ ျပည္သူနဲ႔ထိေတြ႔မႈတို႔၊ ပါတီဖြဲ႔တဲ့ ေနရာမွာ အခက္အခဲေတြ ရွိတာေပါ့ေလ” ဟု အမ်ဳိးသား ႏိုင္ငံေရးမဟာမိတ္မ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဆက္သြယ္ေရးတာဝန္ခံ ဦးအုန္းလြင္က ေျပာသည္။

ဝံသာႏု NLD က ဒုဥကၠ႒ ဦးရဲဝင္းက “ခက္တာက ျပည္သူလူထုကို ေတာ္ေတာ္ေလး ေျပာရတယ္။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ရင္ အဖမ္းခံရမယ္ဆိုတာကုိ ေခါင္းထဲမွာ ေရာက္ေနတဲ့အတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလး ေျဖရွင္းၿပီး နားလည္ေအာင္ ေျပာဆိုစည္း႐ံုးေနရတယ္။ နယ္ေတြ သြားတဲ့အခါမွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကို အခက္အခဲ ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ရမွာ၊ ပါတီဝင္ရမွာကို ေတာ္ေတာ္ေလး ေၾကာက္ေနတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ျမန္မာျပည္) အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ေဒၚခ်ဳိခ်ဳိေက်ာ္ၿငိမ္းကလည္း လူထုသည္ စိုးရြံ႕မႈရွိေနသျဖင့္ ထင္သေလာက္ ေရွ႕ထြက္မလာသည့္ အခက္အခဲမ်ဳိး ၾကံဳေတြ႔ေနရသည္ဟု ဆုိကာ၊ မတူကြဲျပားေရးပါတီ အတြင္းေရးမႉး ကိုေနမ်ဳိးေဝကလည္း ျပည္သူလူထုအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္ဝင္စားရန္ႏွင့္ မေၾကာက္ရန္ ေဟာေျပာေနရေၾကာင္း ေျပာဆုိသည္။

မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ရၿပီးေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအေနျဖင့္ ခြင့္ျပဳခ်က္က်ၿပီးသည္မွ ရက္ေပါင္း ၉ဝ အတြင္း သတ္မႇတ္ထားေသာ ပါတီဝင္အင္အား စာရင္းကို ေရြးေကာ္မရွင္္သို႔ မတင္ျပႏိုင္ပါက ပယ္ဖ်က္ခံရမည္ဟု ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ၿပီးခဲ့သည့္လ ၂၉ ရက္ေန႔ထုတ္ျပန္ထားသည္။

ျပည္ေထာင္စုတဝွန္းလုံးတြင္ စည္း႐ုံးမည့္ ပါတီျဖစ္ပါက ပါတီဝင္ဦးေရ အနည္းဆုံး ၁ဝဝဝ စည္း႐ုံးမည္ဟူ၍ ဝန္ခံခ်က္ (သို႔မဟုတ္) တိုင္းေဒသၾကီး သုိ႔မဟုတ္ ျပည္နယ္တခုအတြင္း၌ စည္း႐ုံးမည့္ ပါတီျဖစ္ပါက အနည္းဆုံး ၅ဝဝ စည္း႐ုံးမည္ဟု ဝန္ခံခ်က္မ်ားႏႇင့္အတူ ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ၾကရသည္။

ပါတီဖ်က္သိမ္းခံရျခင္းမရွိေစရန္ လြတ္လပ္စြာ စည္း႐ံုးခြင့္မရရွိဘဲ ရက္ ၉ဝ အတြင္း အဖဲြ႔ဝင္အင္အား ျပည့္မီရန္အတြက္ ခင္မင္ရာ မိတ္ေဆြသဂၤဟမ်ားထံ သြားေရာက္ကာ စည္း႐ံုးေနရေၾကာင္း ၎တို႔က ေျပာဆိုၾကသည္။

သို႔ေသာ္ လြတ္လပ္စြာ စည္း႐ံုးခြင့္ရွိလွ်င္ ဤျပႆနာမ်ား ေျပလည္သြားႏိုင္သည္ဟု ျပည္ေထာင္စု ဒီမိုကေရစီပါတီ အတြင္းေရးမႉး ကိုၿဖိဳးမင္းသိန္းက ဆိုသည္။

သူက “ၾကံ႕ဖြံ႔ပါတီတို႔၊ အစိုးရနဲ႔ပတ္သက္ေနတဲ့ လူေတြဆီကေန ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳၿပီး တည္ေဆာက္တဲ့ ပါတီမဟုတ္လို႔ ျပည္သူ႔ကုိယ္စားျပဳ ပါတီျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားမယ္၊ အဲဒီအတြက္ ျပႆနာ မရွိပါဘူး။ ဗဟိုစည္း႐ံုးေရး ေကာ္မတီရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြကို အစိုးရနဲ႔ အာဏာပိုင္အဆင့္ဆင့္ကေန လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ခြင့္ေပးရင္ အဲဒီကိစၥေတြ ေျဖရွင္းႏိုင္မွာပါ။ အေႏွာင့္အယွက္ေတြ ရွိေနမယ္၊ အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာမႈေတြ ရွိေနမယ္ဆိုရင္ လုပ္ရကိုင္ရတာ အခက္အခဲ ရွိႏိုင္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

အစိုးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ ပါတီမ်ားမွလဲြ၍ အျခားပါတီမ်ားအေနျဖင့္ ပါတီရန္ပံုေငြ အခက္အခဲရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ အမ်ဳိးသား အင္အားစုပါတီ ဥကၠ႒ ဦးေအးၾကိဳင္က “ေငြေရးေၾကးေရးကေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ အခက္အခဲ ရွိတယ္။ အခုဟာက အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ လုပ္ဖို႔ဆိုတာကေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးေလ။ ဥပမာ ဒီေန႔ လုပ္ရမယ္ဆိုရင္ ေနာက္ ၄-၅ ရက္ေလာက္မွ လုပ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားျဖစ္ေနတယ္” ဟု ေျပာသည္။

“စည္း႐ံုးေရးဆင္းဖို႔ ၾကိဳးစားေနတာေပါ့ေနာ္။ ေငြေရးေၾကးေရး ဘယ္သူဘယ္လို ထည့္မယ္ဆိုတာ စည္းေဝးေနတယ္။ သြားဖို႔လာဖို႔ကေတာ့ ေငြေရးေၾကးေရး နည္းနည္းေတာ့ အခက္အခဲ ရွိတယ္'' ဟု ေဒၚခ်ဳိခ်ဳိေက်ာ္ၿငိမ္းက ေျပာသည္။

ကိုေနမ်ဳိးေဝကလည္း ၎တို႔ပါတီအေနျဖင့္ စည္း႐ံုးေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ သံုးစဲြရန္အတြက္ ရန္ပံုေငြ အခက္အခဲ ရွိေနေၾကာင္း ေျပာသည္။

ပါတီတည္ေထာင္ခြင့္ကို တည္ေထာင္လိုသူ အနည္းဆံုး ၁၅ ဦးက ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒႏွင့္အညီ စတင္ေလွ်ာက္ထားရသည္။ ေလွ်ာက္ထားၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ တည္ေထာင္ခြင့္ျပဳေၾကာင္း ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္မွ သက္ဆိုင္ရာပါတီသို႔ အေၾကာင္းၾကားသည္။

တည္ေထာင္ခြင့္ျပဳၿပီးေသာ ပါတီမ်ားသည္ ဒုတိယအဆင့္အေနျဖင့္ ပါတီေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ ဒုတိယေခါင္းေဆာင္က လက္မွတ္ထိုးၿပီး ပါတီအလံႏွင့္ ပါတီတံဆိပ္တို႔ကို တင္ျပ၍ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္သို႔ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားရျပန္သည္။

ထို႔ေနာက္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ပါတီအလံ၊ တံဆိပ္တို႔ကို ကန္႔ကြက္မႈ ရွိမရွိ စိစစ္ၿပီးမွ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ျပဳသည္။ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ျပဳၿပီးသည့္ ေန႔မွစ၍ ရက္ေပါင္း ၉ဝ အတြင္း ပါတီမ်ားသည္ ပါတီဝင္စာရင္း တင္ျပရမည္ဟု ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း နည္းဥပေဒတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လက္ရႇိ၌ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တည္ေထာင္ခြင့္ႏႇင့္ ဆက္လက္တည္ေထာင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားသည့္ ပါတီ ၄၂ ပါတီရွိသြားၿပီျဖစ္သည္။ ပါတီမွတ္ပုံတင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားသည့္ ၃၂ ပါတီအနက္ ၂၈ ပါတီကို မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ျပဳခဲ့ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ေရြြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ယမန္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမည့္ရက္ကို စစ္အစိုးရက ေၾကညာျခင္း မရွိေသးပါ။


ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္က ႏုိင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ျပဳၿပီး ၂၈ ပါတီ စာရင္း

* တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီ (ဧၿပီ ၂၉)
* လားဟူ အမ်ဳိးသား ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ (ဧၿပီ ၂၉)
* ပအိုဝ္း အမ်ဳိးသားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ PNO (ေမ ၁၃)
* ကိုးကန္႔ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ညီညြတ္ေရးပါတီ (ေမ ၁၇)
* ဒီမိုကေရစီီပါတီ (ျမန္မာ) (ေမ ၂ဝ)
* ကယန္းအမ်ဳိးသားပါတီ (ေမ ၂ဝ)
* ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္ အမ်ဳိးသား အင္အားစုပါတီ (ေမ ၂ဝ)
* ကရင္ျပည္သူ႔ပါတီ (ေမ ၂၁)
* “ဝ” အမ်ဳိးသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီ (ေမ ၂၁)
* ျပည္ေထာင္စု ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ေမ ၂၁)
* တေအာင္း (ပေလာင္) အမ်ဳိးသားပါတီ (ေမ ၂၄)
* မြန္ေဒသလံုးဆိုင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီ (ေမ ၂၄)
* ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါတီ (ေမ ၂၄)
* ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ေမ ၂၆)
* ညီညြတ္ေသာ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ေမ ၂၆)
* ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသား လူငယ္မ်ား (ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ) (ေမ ၂၆)
* ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ေမ ၂၆)
* အမ်ဳိးသား ႏိုင္ငံေရးမဟာမိတ္မ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ေမ ၂၇)
* ျမန္မာ့လူ႔ေဘာင္သစ္ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ေမ ၂၇)
* ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီ (ေမ ၂၇)
* ဝံသာႏု NLD (ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ) (ေမ ၂၇)
* ေခတ္သစ္ျပည္သူ႔ပါတီ (ေမ ၂၈)
* ျပည္ေထာင္စု ဒီမိုကေရစီပါတီ (ေမ ၂၈)
* ၿမိဳ (ေခၚ) ခမီ အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔ (ေမ ၂၈)
* မတူကြဲျပားျခင္းႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါတီ (ဇြန္ ၁)
* ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီ (ဇြန္ ၁)
* အင္း အမ်ဳိးသား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ (ဇြန္ ၁)
* ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ (ဇြန္ ၁)