တ႐ုတ္ လက္နက္ ကုမၸဏီ မုံ႐ြာတြင္ ေၾကးနီ တူးမည္

တရုတ္ အႀကီးစား လက္နက္ ကုမၸဏီ တခုျဖစ္သည့္ Norinco ကုမၸဏီသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အႀကီးမား ဆုံးေသာ မုံရြာေၾကးနီ မုိင္းတြင္း၌ ေၾကးနီ တူးေဖာ္ရန္ ျမန္မာ အစုိးရႏွင့္ စာခ်ဳပ္မ်ား ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

အဆုိပါ အေမရိကန္ အစုိးရက ပိတ္ပင္ ထားခဲ့ေသာ Norinco ကုမၸဏီ၏ ဥကၠဌသည္ ျမန္မာ အစုိးရ အတြက္ လက္နက္မ်ား ၀ယ္ယူ ေပးရာတြင္ အဓိက တာ၀န္ရွိသူ တဦးျဖစ္သည့္ ကာကြယ္ေရး စက္ရုံ၏ ဒုတိယ အႀကီးအကဲ ျဖစ္သူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ သိန္းေဌးႏွင့္ ေတြ႕ဆုံကာ စာခ်ဳပ္ အမ်ား အျပားလည္း ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည္။

Norinco ဟု လူသိမ်ားသည့္ China North Industries Corporation (CNIC) က မုံရြာေၾကးနီသတၱဳတြင္း ပူးေပါင္း စီမံကိန္း စာခ်ဳပ္အား ျမန္မာ ထိပ္တန္း အာဏာ ပုိင္မ်ားႏွင့္ ယခုလ ပထမပတ္ အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ေရာက္ရွိ ခဲ့သည့္ တရုတ္၀န္ႀကီး ခ်ဳပ္ ၀မ္က်ားေပါင္၏ ခရီးစဥ္၌ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့ေၾကာင္း အဆုိပါကုမၸဏီ၏ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

စစ္ကုိင္းတုိင္းအတြင္းရွိ မုံရြာ၌ ေၾကးနီအမ်ားအျပား ထုတ္လုပ္ႏုိင္ေၾကာင္းေတြ႕ရွိထားၿပီး တရုတ္ႏုိင္ငံ၏ ေၾကးနီလုိအပ္ခ်က္ကုိ အႀကီးအက်ယ္ ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္မည္ဟု လည္းေကာင္း ၊ ထုိ႔အျပင္ ယခုစာခ်ဳပ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ တရုတ္ၾသဇာ ပုိမုိျဖန္႔ က်က္ႏုိင္ေရးအတြက္ အေထာက္ကူျပဳမည္ဟု Norinco ကုမၸဏီက ဇြန္လ ၁၀ ရက္ေန႔စြဲျဖင့္ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကုိ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဗုဒၶဟူးေန႔က ေဖာ္ျပလုိက္သည္။

Norinco ကုမၸဏီ၏ ဥကၠဌျဖစ္သူ Zhan Guoqing ႏွင့္ ျမန္မာ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ၀င္းသန္းတုိ႔က တရုတ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ၀မ္က်ားေပါင္ႏွင့္ ျမန္မာ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ သိန္းစိန္တုိ႔၏ ေရွ႕ေမွာက္တြင္ ေၾကးနီသတၳဳတြင္း စာခ်ဳပ္အား ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည္ဟုလည္း ကုမၸဏီထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

သုိ႔ရာတြင္ ထုိစာခ်ဳပ္ပါ ဘ႑ာေရးဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကုိမူ တရုတ္ကုမၸဏီက ေၾကညာျခင္း မရွိေပ။ Norinco ကုမၸဏီ သည္ စစ္ေရးဆိုင္ရာ ပစ္မွတ္မ်ားကုိ အတိအက်ပစ္ခတ္ႏုိင္သည့္ စနစ္မ်ား ၊ တာေ၀းပစ္ လက္နက္မ်ား ၊ ေလယာဥ္ပစ္ႏွင့္ ဒုံးခြင္း စနစ္မ်ားကုိ ထုတ္လုပ္သည့္အျပင္ ၀န္ေဆာင္မႈလည္း ေပးေၾကာင္း သိရသည္။

Norinco ကုမၸဏီသည္ အီရန္ႏုိင္ငံသုိ႔ ဒုံးလက္နက္ဆုိင္ရာ နည္းပညာမ်ား ေပးအပ္ေနသည္ဟု အေမရိကန္အစုိးရက စြပ္စြဲျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ၂၀၀၃ ေမလမွစ၍ အေမရိကန္အစုိးရ၏ ကန္႔သတ္မႈမ်ားကုိ အႀကိမ္ႀကိမ္ခံခဲ့ရၿပီး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ အစုိးရ က ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္မႈမ်ားအား ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းခဲ့သည္။

ယင္း Norinco ကုမၸဏီမွာ တရုတ္အစိုးရ၏ ႏုိင္ငံေတာ္ေကာင္စီကုိ တုိက္ရုိက္ၾသဇာခံသည့္ ကာကြယ္ေရးဆုိင္ရာ စက္မႈ လုပ္ငန္းႀကီး ၁၀ ခုအနက္မွ ၁ ခုျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံအေျခစုိက္ ႏ်ဴကလီးယားအႏၱရာယ္ လႈံ႔ေဆာ္သတိေပးသည့္ (Nuclear Threat Initiative group) အဖြဲ႕ က ဆုိသည္။

၂၀၀၆ ခုႏွစ္ခန္႔က စတင္၍ Norinco ကုမၸဏီပိုင္သည့္ Wanbao Mining ကုမၸဏီႏွင့္ တျခားေသာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ား ပူးေပါင္း၍ ခ်င္းျပည္နယ္ ေမြေတာင္၌ နီကယ္ႏွင့္ ယူေရနီယမ္ မ်ားကို ရွာေဖြ တူးေဖာ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

မုံရြာေၾကးနီသတၳဳတြင္းသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အႀကီးဆုံး ေၾကးနီသတၳဳတြင္း တခုျဖစ္ၿပီး ယခင္က အဆုိပါသတၳဳတြင္းကုိ ျမန္မာ အစုိးရပုိင္ အမွတ္(၁) သတၳဳတြင္း၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ ကေနဒါအေျခစုိက္ အုိင္ဗင္ဟုိး ကုမၸဏီ(Ivanhoe Mines)တုိ႔ ပူးေပါင္းဖြဲ႕စည္း ထားေသာ ျမန္မာအုိင္ဗင္ဟုိး ေၾကးနီကုမၸဏီလီမိတက္(Myanmar Ivanhoe Copper Company Limited - MICCL) က လုပ္ကုိင္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

MICCL အား ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၌ အေမရိကန္ဘ႑ာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက တားျမစ္ထားသည့္ ကုမၸဏီမ်ားစာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းခဲ့သည္။

အုိင္ဗင္ဟုိး (Ivanhoe Mines)ကုမၸဏီ အဆုိအရ ၄င္းသည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွစ၍ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားကုိ ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းခဲ့ေၾကာင္း သိရၿပီး မုံရြာသတၳဳတြင္း၌ ၄င္းရရွိခဲ့ေသာ အစုရွယ္ယာ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအား သီးျခားလြတ္လပ္သည့္ အဖြဲ႕အစည္း တခုကုိ ေပးအပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

သို႔ရာတြင္ ထုိအဖြဲ႕အစည္းသည္ မည့္သည့္အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ေၾကာင္း ယခုအခ်ိန္အထိ အုိင္ဗင္ဟုိး(Ivanhoe Mines)ကုမၸဏီက ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားျခင္းမရွိေပ။

မုံရြာေဒသခံမ်ား အဆုိအရ အုိင္ဗင္ဟုိး(Ivanhoe Mines)ကုမၸဏီ ထြက္ခြာသြားသည့္ အခ်ိန္မွစ၍ တရုတ္ျပည္မွ အင္ဂ်င္နီယာႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ား ထုိသတၳဳတြင္းသုိ႔ေရာက္ရွိလာေၾကာင္း သိရသည္။

ၿမဳိ႕ငယ္တၿမဳိ႕စာက်ယ္၀န္းသည့္ မုံရြာေၾကးနီသတၳဳတြင္းတ၀ႈိက္ကုိ လုံၿခဳံေရးတင္းက်ပ္ထားၿပီး ထြက္ရွိသည့္ ေၾကးနီမ်ားအား ရန္ကုန္သို႔ တုိက္ရုိက္တင္ပို႔ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ဆုိသည္။

တရုတ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ၀မ္က်ားေပါင္ ခရီးစဥ္အတြင္း Norinco ကုမၸဏီဥကၠဌသည္ ျမန္မာအစုိးရလက္နက္မ်ား ၀ယ္ယူေပးရာတြင္ အဓိကက်သည္ဟု ယူဆရသည့္ ကာကြယ္ေရးစက္ရုံ၏ ဒုတိယအႀကီးအကဲျဖစ္သူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သိန္းေဌးႏွင့္ "က်ယ္ျပန္႔ နက္ရႈိင္းသည့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ"မ်ားလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း ၊ ထုိ႔အျပင္ ဆိပ္ကမ္းမ်ား ၊ မီးရထားလမ္းမ်ား ေဖာက္လုပ္ေရးႏွင့္ ေရအား လွ်ပ္စစ္စက္ရုံမ်ား အပါအ၀င္ "အထူးပစၥည္းကိရိယာ"ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္မ်ားလည္း လက္မွတ္ေရးထုိး ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္သိန္းေဌးသည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သူရေရႊမန္း၏ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေျမာက္ကိုရီးယားလွ်ဳိ႕၀ွက္ခရီးစဥ္၌ ပါ၀င္ခဲ့သူတဦးျဖစ္ၿပီး စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ သတင္းရပ္ကြက္မ်ားက ျမန္မာစစ္တပ္အတြက္ ဒုံးလက္နက္မ်ား ၀ယ္ယူရန္ အဓိက အႀကံျပဳခဲ့သူ မ်ားအနက္ တဦးျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။

ျမန္မာ စစ္အစိုးရႏွင့္ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိရာတြင္ လက္နက္ေရာင္း၀ယ္ေရး ကိစၥ ပါ၀င္ျခင္း ရွိမရွိ Norinco ကုမၸဏီသို႔ ယမန္ေန႔က ေမးျမန္းရာ တာ၀န္ရွိသူ တဦးက ယင္းကိစၥသည္ အထူးလွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ျဖစ္၍ ေျပာခြင့္မရွိေၾကာင္း ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာစစ္အစုိးရသည္ ႏ်ဴကလီးယားႏွင့္ ဒုံးလက္နက္မ်ား ႀကဳိးပမ္းတည္ေဆာက္ေနေၾကာင္း ေနာ္ေ၀ႏုိင္ငံအေျခစုိက္ ဒီမုိကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ (DVB) က ယခုလဆန္းပိုင္းတြင္ သတင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

စစ္အစုိးရသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ေရဒါႏွင့္ ဒုံးက်ည္စခန္းတခုကုိ မၾကာမီက အၿပီးသတ္တည္ေဆာက္ခဲ့ေၾကာင္းလည္း DVB က ယမန္ေန႔တြင္ ထပ္မံထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ျမန္မာစစ္အစုိးရကမူ ႏ်ဴကလီးယားႏွင့္ ဒုံးလက္နက္မ်ား ရယူရန္ႀကဳိးပမ္းေနသည္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားသည္ အေျခအျမစ္ မရွိေၾကာင္း ႏုိင္ငံတကာ အဏုျမဴစြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ(IAEA) သို႔ လြန္ခဲ့သည့္အပတ္က ေပးပို႔ခဲ့သည့္ စာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

တရုတ္ႏုိင္ငံသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအား အဓိက လက္နက္တင္ပို႔ေရာင္းခ်ေနသည့္ ႏုိင္ငံတခုျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ၄င္း၏ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁. ၈ ဘီလီယံ ရွိသည္။